OLAC Record oai:paradisec.org.au:KK2-0024

Metadata
Title:		Yi hkyen sha ai lam (Slash and burn agriculture)
Access Rights:		Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Bibliographic Citation:		Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), Magawng Gam (speaker), 2020. Yi hkyen sha ai lam (Slash and burn agriculture). X-WAV/MPEG/XML. KK2-0024 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.26278/5fa2c5c7a474c
Contributor (compiler):		Keita Kurabe
Contributor (depositor):		Keita Kurabe
Contributor (speaker):		Magawng Gam
Coverage (Box):		northlimit=27.331; southlimit=23.137; westlimit=95.335; eastlimit=98.498
Coverage (ISO3166):		MM
Date (W3CDTF):		2020-01-06
Date Created (W3CDTF):		2020-01-06
Description:		Transcription (La Ring) Ndai gaw ya masha law law myit yu daini na anhte Jinghpaw ni chyurum sha ni myit yu ai shaloi hkarang yi hkyen sha ai ngu gaw grai madang nyem ai ngu ai hku kam la ai. Raitim mung daini bai yu yu ai shaloi gaw mana maka madang tsaw ai bungli re. Anhte hkrat mat wa ai lamu ga wa yi hkyen sha na matu grai htap htuk ai. Hka shi ni grai yawng ai ga num hpun mung kaja ai. Ga nam hpun dai ni hpa majaw kaja ai i nga yang e htaw majoi shingra bum ngu ai gaw daini gaw lung rawk byin mat sai gaw nlung kaman. Dai kaw marang htu nna she shi ntsa kaw na ga ni gaw yawng agre rai she nang hka rai yawng yu mat ai mu i. Yawng na she nang de she sum pum taw ai gaw lamu ga wa rai yang grau kaja ai. Grai kaja jang she dai Jinghpaw ni yu wa ai shara hpe tsun ai yaw kade de ntsun ai. Rai jang she ga sau grai kaja ai hka shi ni shara magup nga ai. Rai jang she hpun mung rai amyu grai law ai grai law ai. Ngai chye ai hkrai pyi gaw latsa jan nga ai hpun amyu, grai law ai kata kaw ndai English ni a grass ngu ai sumpra ni tu ai. De ntsa e wunru ni bai noi ai, wunru ni mung grai law ai hpun kaba ni tu ai. Rai yang she ndai mungkan ga a weather ndai hku nna rai jang gaw shi gaw grai mung nkatsi grai mung nkahtet. Bai marang mung lanam ta rai jang marang htu ai ginhtawng ta rai jang jan mai ai. Dai majaw hpun ni a matu grai kaja ai. Rai na ndai Jinghpaw ni yu wa ai ten hta gaw ndai hpun lap run ai nnga ai yaw. Ndai Myen hku rai jang "Amyay sein lan thit taw" ngu ai re. Galoi mung tsit lali ai ndai lap run ai nnga ai tsit lali ai. Rai jang she shi na gaw hpun ndai ni kya ndai Myen mung lawu daw na zawn nre ndai hpun ni kya ai. Kya ai majaw gaw ya du hkra hpun pyen ret yang nngang ai i. Rai yang she dai nam dan re ai shara kaw she moi na htawra de na yu wa ai Jinghpaw ni ndai ya mali nmai walawng Miwa ga jarit malihkrang walawng de ndai de gaw e Marip du Lahtaw du Lahpai du Nhkum du Maran du ndai ni woi nna lamu ga gaw nang kaw kahtawng de nna nang kaw kahtawng de sai. Kahtawng dai ni gaw yawng yi hkyen sha ai. Dai nam de sa nna she kahtawng makau kaw e ndai nam hpe hkyen kau hkyen na she ndai English hku nga jang April shata hta wan nat March shata hta mam hkai ai. Dai mam hkai ai hpe "ting ai" ngu tsun mu ai dai wan nat kau na ting ai. Rai yang she ndai yi hkyen sha ai majaw lamu ga hten na re ngu daini na anhte myit la ai. "Ndai yi h kyen sha ai majaw dai lamu ga ni hten na re" nhten ai grau kaja wa ai. Dai ning yi hkyen sha ai hte ning rai jang dai kaw na nam ni grai tu pru wa ai. Nam ni mana maka ndai sumpra ngu ai tsingdu galu ni tu hpun mun ru ni tu jang she shanhte lap bai lamu ga hpe magap kau sai. Marang htu jang kashawt mat ai le nam de ga de nshang ai marang ni. Dai namlap hku she le kashawt nna rai jang n-gam ma ngyi ai. Rai yang she dai namlap ni bai yat taw sai. Yat ai she dai bai nam hpun bai tai sai. Grai kaja sai shii ning shi lahkawng ning nga yang bai kalang bai hkyen sha sai. Re majaw lamu ga hpe grai sin ai anhte nga ai shara de kaga de na ngai ntsun ai. Lamu ga hpe sin ai. Shi gaw ning re n-gam kaw tim marang htu jang ndai namlap sum pum hku shawt shawt rai mat ai gaw ga de nshang ai. Dai kaw na ya ndai nam wum na hpun ni kawa ni bai tu, hpun amyu ngai chye ai hkrai latsa e jan nga ai. Ya tsun tim mai ai nau galu na she re. Kawa mung hkun jan nga ai. Wun ru ngu ai gaw dai kaw she ndai dusat ni ga kata de gaw yu ni lapu ni nga ai. Yu ni ga ndai hku hkawm ai baw ndai kagyin chyai ni le dai ni ga lam e shanhte sha ai mung e shada da nkau mi gaw kawp ja ai namsi ni sha ai, nkau mi gaw hkalung ai lakum si zawn re ni sha ai. Nkau mi gaw namlap sha ai nkau mi gaw matsun shaw sha ai ga kata na ni. Nkau mi le nai ni sha ai nkau mi gaw shada sha ai ga shadawn lapu ni gaw yu ni hpe sha ai. Dai kaw na ndai sharaw ni chyahkyawn ni chyahkyi shannga ni mung dai kaw nam grai tu ai re majaw shada kawa sha na nga tim nmu ai. Shinggang da ya ai. Nang nang ahkrin re rai yang gaw shachyut sha na re gaw mata shachyut na. Sharaw ni mung nang kaw wam nang shannga nga tim mung nmu ai. Manam mat jang hprawng ai. Tsap ndai ga hku na sharaw ni shannga ni chyahkyi ni rai yang she ndai lapu ni yu ni i dai gaw ga lam rai sa. Le kata de gaw kagyin chyai nchuk kai ni le ti-kaung ni dai ni nga. Dai ni galaw da ai gaw nam hpun bai tai sai. Dai kaw na ndai ntsa de gaw u hkinji ni woi ni shara ni dai kadu hka ni sahkai ni ntsa de gaw dai ni malang hkawng lut mu i. Rai yang gaw dai ni a hkyi ni jit ni dai ni a sha na prat ai gaw nam hpun bai tai dai kaw gaw yi bai hkyen. Dai majaw yi hkyen sha ai ngu gaw mana maka lamu ga hpe rem ai re. Ndai hpaga masha nkau mi e hpun ni yawng kran sha sai i. Kran sha kau ai majaw krin mat nna n-gam gyi mat sai le hpun lap ni nnga mat ai majaw. Moi na ni yi hkyen sha ai ngu gaw ya yawng chye ai hku nga yang gaw moi na ni yi hkyen sha ai lamu ga jahten ai ngu ai nre. Galaw ai she re, dai ning yi hkyen sha hte ning bai tu pru wa ai gaw mana maka tu pru wa ai. Dai majaw lamu ga ma grai kaja ai. Re rai na ndai yi hkyen sha kau yang gaw nta gap na ngau ni gaw kanang i ngu jang masat da ai dai ni mung lamu ga pa ai majaw ngau la shara ngu ndai kahtawng grup kaw tawn da ai gaw yi nhkyen ai moi na ni. Dai gaw ndai pathwi-win (gepgraphy) hku na shingra tara rai sai. Ya ndai lu-mu-yay ngu ai ndai masha shingra hku yu ga. Yi hkyen sha ai chyeju grai kaba ai. Dai kaw na masha ni kanang de mung nsa chyang sha ra ai. Miwa ni kaw sa chyang sha ma nra ai Sam ni kaw sa chyang sha ma nra ai. Dai aten e Jinghpaw ndai ni Myen ngu ai nchye ai Myen nga ai nchye ai. Ja ndai lapran kaw Sam hkrai tup re Myen nga nchye ai. Sam ni Myen hpe ni hpe "Mann" nga ai. Dai majaw Jinghpaw ni mung "Le Mann nga ai da" nga sha nga. Min Done hkaw hkam a prat du hkra Jinghpaw hte Myen mi nkanawn ai. Nkanawn ai nang kaw Sam hkrai tup re gaw wo ra maga gaw Miwa, Miwa rau gaw Jinghpaw ni moi kawn kanawn ai. Miwa rau gaw Miwa gaw mungdan kaba re majaw nang kaw na rai ni htet sha ai le, asawng ai le asawng sha ai chye ai shanhte e gaw. Rai yang she ndai Jinghpaw ni gaw yi hkyen sha ai majaw kadai kaw chyang sha ai ma nra ai. Dai kahtawng kaw yi hkyen mam lu tsa shadu shadung htu sha. Dai dusat ni hpe e dumsu yamnga ni hpe majoi dat da dai shan sha. Dai mam kaw na tsa shadu lu ngut sai gumhpraw lang ma nra ai shanhte. Rai yang she amyu mung grai jet ai dai kaw. Dai kaw rau nga ai re majaw shi hte shi la hkat shi hte shi la hkat shi hte shi la hkat dai kaw bai masha shapra law. Grai kaja ai hku nga lai wa sai kade mayam ma n-yam sha ra ai kadai kaw chyang sha ma nra ai. Shi gaw labu hpun palawng nga yang ma shanhte pasi hkai ma ai, yi kaw pasi hkai ai. Pasi yi kaba n-galaw ai yi hkan ndai ram ram tsaw ai hpun nga ai pasi nang ram ram tsaw ai. Dai kaw na shaw shaw rai na she lanyet ngu ai hte rin rai na she ndai hku ri ri nna she hpang gaw loi du wa kaw na Miwa ni sharin sam ai ndai hku bai ri ai. Dai bai da ai gaw dai bu hpun. Hpang daw de ndai Myen mung de English ni shang wa daw de gaw nang hkan sa mari wa sai. Dai hpe gaw kaja kaja ai gaw yawng Sam ni chyu di ai rai malu ai. Ri kaja hpe mung Sam ri jum ahpraw re hpe mung Sam jum. Labu hpun palawng loi tsawm ai hpe mung Sam labu nga Sam e hkrai hkrai di ai. Shanhte gaw rawt jat sai gaw loi madang tsaw sai gaw. Miwa hte Myen hte Sam ni gaw anhte gaw hpa nchye nkaw (blind) rai na nam de nga ai. Raitim shi na na mi dai hku nga ai e ndai shi na ndai galoi na regular food ngu na gaw shat rai, tsa rai shan rai ndai sha re. Rai yang she kani ngu ai hkai sha ai shanhte. Raitim ya ndai kani hkai ai gaw ya hpang di ga ndai yi a lam hpe naw tsun ga. E dai yi hkyen sha ai majaw yawng yi nhkyen ai kadai nnga ai gaw. Raitim mung ndai yi hkyen sha ai majaw gahkyin kumdin ai. Tinang a mungga labau hpe shagrin lu ai i rau sha nga ai amyu jet ai. Masha de num wa mung nra ai masha num mung nla wa dai re majaw gaw Jinghpaw ajet ngu pru ai dai kaw dai gaw chyeju ajet rai sai. Raitim ndai masha n-gun shama ai hta gaw hkum tsun sa. Jahpawt hkying jahku hta yi sa, hpa daini na aten manu dan ai ndan ai nchye sa, hpa nchye ai. Yi de sa wa num ni ka ran gun, la ni nhtu n-ga hpye sinat lang nri lang yi de sa. Jahpawt hkying jahku kaw na sa mat wa shani tup yi kaw hkyen a ten rai yang nam dan dan dan daina de hkying manga hta nta de bai wa. Nta kaw wan shatu dai shana na shat gaw akya nga ai rai malu ai. Nai bang yang bang kahkum bang namlap bang yang bang shana sha ai shat gaw akya nga ai. Shani gaw lahkawng lang sha ai. Jahpawt shadu sha na rawt ai shat makai gun sa wa ai yi de, dai shat makai yi e sha ai. Lahkawng langai gaw kadai n-gun ai lahkawng sha re na she si ntsin gaw le dai hkan grai tu ai gaw yi kaw. Kalang lang wan nat dat ai hte tu pru wa ai ni sha hpa grai pru ai, dai kaw na shadu sha. Shadu ai mung nkau mi gaw ndi nlu nna kawa htingkraw hta shadu ai mung nga ai. Ndi ngu ai htaw nlung di nlung hte galaw ai. Hpun gaw grai nga ai gaw yi kaw dai yi hkyen ai kaw na katawng tawn da ai grai nga dai hte shadu. Yi wa gap da ra ai yawng yi yinwa de wa gap ai. Gap ra ai nngut ai masha hpe yawng karum ya ai jinghku ni dai grai pyaw hkra gap da ai laning mi a matu. Rai yang gaw ndai Myen ni luk-arr ngu ai ndai n-gun dat dat ai gaw majoi mi dai kaw chyu rai sai dai kaw. January kaw na ya aten kaw na wun ru ni dan ra sai gaw yi hkyen da ra sai. Wun ru ni hpe dan jahkraw kau ra sai, November htum du hkra gun ai. Le yi de na wa hkum gun la nai gun mam gun, shata shi lahkawng re kaw na shata shi tup galaw ra ai dai yi hkyen sha ai gaw. Raitim mung mare kaw htinggaw shi ram kaw na masum ram lahkawng ram sha shaning tup n-gu sha lu ai. Ngam ai ni nhkru sha ai htum wa ai n-gu. Nang November December hta dum ngu ai de nta kaw na dum kaw mam gun bang da sai. Dai kaw na sha sha rai June shata hkan e ma mat sai, hku hku ai ngu ai rai nga ai shat hpa nsha ai hpe hku hku ai. Dai kaw na nam de nai htu sha, htaw langu uchyaw re ni tam sha, dai rau kayau sha rai she ndai yi hpe gaw April hta mam hkai ai. Dai nai ni hpe gaw yi hkyen ai shaloi bang da ai. Mi yi rai nnat yang lup da ai nat dat ai hte tu pru wa ai nai ni, hkainu gaw yi nat ai hpang hkai ai. Kahkum ni kumgyin ni gaw yawng hpa e hkai ai. Rai yang ndai kaw e grai myit shang sha hpa ngu na gaw ndai hkai ai baw rai grai hkum ai. Ngai ndai ya daini kadai hpe grai chye mayu ai raitim kadai hpe nsan ai. Kanang na lu ai kade ning kaw na jahkum ai re nchye ai hkai ai rai grai law ai yi kaw hkai ai. Ndai mam kaw na chyu ngai mu dat ai chyu amyu masum re. Langai gaw "Hkau Saw" ngu ai nhtoi jahku shi ya hta sha lu ai mam nga ai. Ya ndai gaw yet-paung nhtoi jahku shi le i dai ram hta sha lu ai "Shaloi mam" ngu ai nga ai dai nga ai. Rai yang she ndai wa gaw nhtoi latsa e shi hkun ram re nga ai. Ndai wa gaw nhtoi lahkawng tsa ram re nga ai masum rai malu ai. Ndai hpe "Shaloi" ndai hpe "Lapan" ndai hpe "N-hti Yinu" ngu ai dai nga ai. Rai yang she yi mung lahkawng masum hkyen ai nga ai laning mi hta nang kaw nang kaw re nga ai. Nkau mi gaw langai sha hkyen lu ai rai di le daw mi kaw shaloi mam ting da ai. Rai yang she ndai shaloi kaw gaw nhtoi jahku shi sha re ai "Kumhpa mam" ngu ai nhtoi jahku shi hta e di sha lu ai "Kumhpa mam", dai kaw na she jahku shi loi jan latsa du ndu rai na "N-gaw mam" ngu ai langai bai nga ai. Dai kaw na gaw "Lapan mam" ngu ai hta gaw Shen Roi, Zai Run, um Uhkru mam Shen Roi mam ndai ni Lapan. Dai kaw ndai kaw gaw Kinsa pu, Shayawt, Maru la, Lahkak, Kasen ngu ai ni rai sa nang kaw gaw. Grai nga ai dai gaw shara hte shara nbung ai raitim mam nli wa dai ram pru ai kanang na lu ai kun nchye ai. Anhte gaw record nnga ai le i kadai ni jaw ai kun kanang de na la ai kun anhte nchye ai. Miwa na kun Mongo ni kaw Tibet ni kaw na kun Gala ni kaw na kun raitim langai Sara ndai kaw ngai tsun na Gala hte Jinghpaw gaw nkanawn ai yaw moi kaw na. Nga ai gaw chye ai nkanawn ai raitim Jinghpaw ndai ni grai nhkru ai. Dai Athan (Assamese) masha ni hpe rim la nna mayam shatai ai dai "Bung nun" ngu ai ni hpe. Nang Athan na Gala gaw ayat-amaung (masha galu ai lam) kaji kadun re mu. Ndai Jinghpaw ni nkaja ai. Rim la ai bai na mayam shatai ai dai nga ai. E dai ndai anhte ndai hkran de na ni Gala hte gaw nkanawn ai yaw. Ya ngai ngu mayu ai gaw nkanawn ai dai majaw Gala ni kaw na lu ai ni gaw nrai na re ngu i. Miwa, Mongo, Tibet ndai kaw na rai na re, mam grai hkum ai. Dai gaw mam dai kaw she mam kaw she "Kauk ni" ngu ai ahkyeng san ai nga ai dung hkyeng ai. Ndai gaw tsa shadu yang grai kaja ai gai shi nsam mung grai tsawm ai. Ya mat sai hpung shang wa ai hte rau "Tsa nmai lu ai nanhte Jinghpaw ni tsa lu ai nat arai hkum hkai" nhkyeng mam ngu ai nga ai. Dai kaw na she nchyang daini nang kaw e nga ai raitim dai nchyang gaw ntsa kaw na hpyi sha chyang ai. Nhkyeng mam ngu gaw kadaw dat yang le kata de mung yawng hkyeng ai. Dai wa tsa shadu yang grai kaja ai. Dai kawn ndai kaw hpraw ai le i. Dai kaw she ndai kauk-nyin ngu ai bai nga ai. Kauk-nyin mung masum ram nga ai, kaba ba law ai hkawng-lawng ngu ai kaba din din re nga ai. Loi galu re nga ai loi kachyi sha re nga ai kauk-nyin mung masum. Dai kaw na ya ndai mam ni kaw na kawp gaw amyu myu lo. Ndai ahtoi nsam rawng ai ni mung nga ai grai hkum ai kanang na lu ai kade ning kaw na hkai ai re pyi nchye ai. Dai gaw ya mam a lam ni rai sai. Dai kaw na ya ndai yi kaw e hkai ai Yagyi, Shagyi, Ning un nai, Nai hpaw, Nai hkala, Nai mana, Masa nai, i Nahtam, Katsing sha nai, dai ngai mu ai pyi nai ni dai ram hkai ai yaw yi kaw gayau dat ai. Dai kaw na she ru ru ai baw ni hka tan si, e ndai hka tan si ma ngai tsun na. Hka tan si ngu ai gaw hkai ai n re. Nam hkyen wan nat ai hte shi chyu tu wa ai. Shi gaw moi pu ai tani grai na ai kaw na rawng taw sam ai le ga kata e le. Ndai hkai tum ngu ai mau hpa rai sam ai law grai na hkra rawng sam ai, wan nat jang shi chyu tu pru wa ai. Hka tan si ngu ai ndai ram ram re ai le ya nang mu na rai nga ning ning ning di kau ai hka tan si. Myin jang kata de ahkyeng rai wa ai tum chyang ai. Nang hkan dut ai le ya hteng nnga ai ma ni October September hta pru ai. Ndai ni yi kaw na tu pru wa ai rai yang she hka shi bau ngu ai nang ram ram re langai mi dai ma tu pru wa ai. Ndai saga si ngu ai gaw ntu wa ai yaw hkai ai sha re. Pajawng kawng ngu ai ma hkai ai re yi kaw ru kaw noi ai ni le. Dai dai ru kaw noi ai nkau mi gaw ndai hku re, nkau mi hpe shalun ai. Dai gaw yi kaw shi chyu tu pru wa ai gaw. Nai sam ngu ai ndai ya ka-zun ka-zun ngu ai gaw hkai ra ai. Shi chyu ntu ai nai sam hkai ai, nai sam gaw amyu masum hkai ma ai. Ndai nnan shaloi gaw ahpraw san ai akyan hte ahkyeng san ai langai re. Rai yang ahpraw re lap galu galu re masum nga ai. Ya gaw grai law sai mi anhte bum ga kaw gaw dai masum. Dai ni hkai ai ga kata na ni dai ni gaw. Le ra ru ru ai kaw na gaw kahkum, kahkum gaw amyu lahkawng sha re. Dai Myen ni tsun ai kyauk-hpayone ngu ai hte shwe-hpayone ngu ai lahkawng sha re. Kahkum gaw nnga ai e ndai kumgyin kaw bai grai nga sai. Ndai ram rai din din re mung nga ai, nang ram galu ai mung nga ai, nang ram re mung nga ai, myin yang e ahkyeng rai wa ai mung nga ai, ahtoi nsam rai wa ai mung nga ai bai na ning ka ka re ma nga ai dai wa gaw gyin ka ngu ai grai mu ai. Rai yang she ndai Jinghpaw ni mana ai langai gaw hpa-ye-thi ngu ai ya ndai hkan nga ai gyin hpum ngu ai grai kaja ai nhkai ai dai. Langai sha hkai tawn nna dai dai hpe gaw kwi mana maka reng ai hku ga sha ai shani htingbu hpe du hkra jaw, grai law hkra ma gaw nhkai Jinghpaw ni mana ai ngu gaw dai rai sai dai hku galaw. E dai gaw ru kaw na rai sai dai kaw na shapre de mung e shapre de gaw nau nlaw ai lo. Dai shadu yang hkut nhkraw ai baw malaw shapre dai hkai ai nai rai. Rai she nampan maga de gaw ndai ya nampan dut ai nhprim pan ngu ai si kaw bang ai baw manam yang grai mu na zawn nga i e dai baw yu hkyi ngu ai nga ai nga sh angu ai nga ai. Dai hpang e shatsawm tawn ai nsam shatsawm na matu gaw nampan ya nang hkan nga ai dai ban hkyeng ni mana ka yi kaw yawng hkai da ai gaw. Dai kaw na she latsan ngu ai dai nan-sar-pyaung Miwa mung de hkai ai baw latsan ngu ai shi gaw shi hpun gaw jumdwi rawng ai le adwi nga ai dai baw lawm ai, hkyi dung ngu ai lawm ai. Anhte grai mana ai law sani-bau ngu ai hkainu ndai ram ram san ai grai kaja ai sumbaw hpe nchye sha ai. Majoi yi shatsawm na matu sha hkai ai lam hkan e grai nga rai shi gaw grai manen ai majaw htu yang yawng hprawng wa ai. Dai majaw kadai nsha ai. Ya chyoi yang gaw dai gaw mana maka manu dan ai dai hpe e akawp gun kau muk galaw nna shi na gaw asan pyi ndai ram ram law ai gaw sani-bau gaw. Anhte gaw mana ai grai law ai lo Jinghpaw ni ya ngai dum yu yang. Daini ngai lama dai prat na machyoi hte she nga yang gaw yi hkyen ma nra ai majoi dung na sha na sha re. Dai mam dum gap da na nang de jum la na labu hpun palawng ni la na nhtu ni la na. Gai mam dan na dai kaw gun bang mu, maw labu maw palawng sha pa nma a. Nchye ai gaw nchye ai e dai hku yi a lam tsun ai yaw yi gaw dai ram pru ai. Yi gaw January kawn galaw ai November htum yang she kre ai. November nga yang gaw December January hta bai shang ra sai mu i dai hku ba si ai. N-gun n-gun ngu gaw yi wa ma gap ai yaw, shaning shagu gap ai. Daini rai yang yi wa langai mi seng manga nrai yang kadai n-gap ya sai. Le tsan ai de na kawa ni hpai shara ra gaw grai tsan ai gaw ndai galup ai baw sumbwi ni htat grai ba ai. Dai kaw she ndai August shata kaw na gaw machya ngu ai yi wa a shawng kaw ning re le u ni sa ai de yu gawn na matu u grai sa ai nam u grai sa ai. Ubyit byit chyang ngu ai mi, ubyit hkyeng ngu ai mi, uzwi ngu ai mi utsa uhkru du ndai ni mam sa sha ai gawn ra ai. Gawn yang she htaw dai yi wa kaw na ning di machya gap da ai nkau mi gaw pe manga shi ram du hkra galaw ai (mani let) nra tim galaw ai. Dai kaw she sumri hte len nna she le "Hpawng hpawng hpawng hpawng" dai u ni hpe jahkrit ai le. Le ndai hku tawn da gang nsen shapraw jahkrit, htaw lahta maga rai jang goi lang ngu ai dun nna ning ning di na jahkrit. Bungli grai law dai kajam hkrai kajam rai galaw rai yang she dai kaw e dai yi galaw sha ai a mang hkang kaba htum gaw tsing magang ra ai. Dai Myen ni a "Paung" ngu ai le. Ndai gaw yak sai nanhte kaw mung nga na re ngai chye ai. Nanhte mung nam kahtawng de hkai sha ai ni galaw ra na re. Jak e mung nmai ai le nang anhte sha ai baw ni tu ai mu i lapan kaw tu ai le. Dai tawn da jang gaw dai lapan kaw yu ni sha nna yawng sha shing nrai ga sau ni yawng dai ni e sha kau ya ai gaw. Sha rai yang anhte hkai ai gaw le kata e rai mat dai majaw baw hkrai baw baw hkrai baw nna wo yi wa kaw wan hte ju nkau mi shingnawm de kabai kau baw hkrai baw baw hkrai baw June shata kaw na nhkring nsa htaw October du hkra nang de baw ngut jang le de bai tu nang wa masum lang bat baw ra ai. Dai rai sai trouble gaw nang dai nbaw yang hpa nlu sha ai gaw. Dai yi magang galaw sha ai ngu ai jam jau ai gaw dai rai sai yi raitim mung ndai akyu gaw ndai mungkan ga hpe e shatsawm ai nhten ai. N-gam n-gyi shangun ai i dai rai sa. Rai na she yi hkyen sha ai lapan kaw yi shari ngu ai hpun ni grai tu ai majaw dusat ni nga grai pyaw ai. Dai gaw ndai lamu ga hpe galaw ai rai yang she masha ni kanang de chyang sha nra ai dai kaw sha galaw sha nga ai majaw rau sha nga lu ai i. Amyu jet ai ka-bya (mixed blood) nnga ai. Bai na mungga hpe dai kaw ya na an zawn labau tsun ai dai kaw tsun, wo ra wa mung tsun wo ra wa mung tsun. Ndai ya labau kaw e anhte Jinghpaw hta masum "Gumlau" rai yang she e ndai "Gumrawng gumtsa" pade-tharit ngu ai i ndai "Gumchying Gumsa" masum re gaw i. Ya ndai Sara du gaw Gumrawng Gumtsa re du nnga ai shanhte kaw gumrawng gumtsa. Ndai Gumau gaw English du ai hte rau mat sai. English ni nra ai shanhte hpe "Nanhte gaw htaw Russia mung na Lenin Bo-she-bit (Bolsheviks) amyu ni re" nga English ni nra ai Gumlau ni hpe. Re majaw English du ai shaloi ndai kaw nnga sai. Gumrawng gumtsa daini nga ai gumhying gumsa. Ndai gumchying gumsa ni gaw grai rit kawp tara nga ai. Ndai labau mung shanhte kaw na she jet ai. Shi gaw nmai shut ai Lahtaw wa mung maren sha re Marip wa mung maren re ding yang gawn ai. Ndai gumrawng gumtsa gaw kadai n-up hkang ai ngai mung ngai nga, nang mung nang nga re majaw gumrawng gumtsa ni kaw labau san yang nhkrum hkraw ai. Wo ra wa tsun ai amyu mi, ndai wa tsun ai amyu mi re gumrawng gumtsa ni kaw gaw. Ngai gaw wa ni gaw gumlau ni re du ni hpe gasat ai kaw lawm ai nye kawa ni gaw. Raitim hpang e daw de ngai shangai ai gaw gumchying gumsa raitim ngai yawng hpe yu yu yang ndai gumchying gumsa gaw labau rem ai nanhte hte maren re nanhte mung gumchying gumsa re lu ya. Hkaw hkam re dai nanhte e labour party law ya prat na ngu ai gaw atsuya she re ya galai galai re mu i. Ya gaw mungkan ndai hta ajet gaw England hte nanhte sha nga sai. Ngam ai hkaw hkam ni gaw share ai wa galaw ai nmu i. Sai nan matut ra ai nanhte na mung London Japan hte England sha nga sai. Dai rai anhte Jinghpaw e gaw langai wa e hkrai ngalaw ai le. Marip Lahtaw Lahpai i Nhkum Maran manga dai gaw hkaw hkam amyu re. Ya Maran yawng gaw nre nkau mi. Dai hku re rai na dai hku di nga woi rai na moi gaw grai shi hte shi gaw grai masa kaja ai hku nga ai rai lit dai gaw yi hkyen sha ai rai sai yaw yi hkyen sha ai hpe madung shatai ai. Daini yi hkyen sha ai grai madang grit ai nga timmung lamu ga masa hpe yu yang grai anhte Jinghpaw ni ngu ai dai yi hkyen sha ai majaw daini anhte Jinghpaw ni ngu ai nga ai re. Yi nhkyen sha yang yawng ka-bya (mixed blood) tai sai chyang lu chyang sha hkawm. . Language as given: Jinghpaw
Format:		Digitised: no Media: Audio
Identifier:		KK2-0024
Identifier (URI):		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0024
Language:		Kachin
Language (ISO639):		kac
Rights:		Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Subject:		Kachin language
Subject (ISO639):		kac
Subject (OLAC):		language_documentation
		text_and_corpus_linguistics
Table Of Contents (URI):		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0024/KK2-0024-A.wav
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0024/KK2-0024-A.mp3
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0024/KK2-0024-B.mp3
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0024/KK2-0024-B.wav
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0024/KK2-0024-B.eaf
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0024/KK2-0024-A.eaf
Type (DCMI):		Sound
Type (OLAC):		primary_text
OLAC Info
Archive:		Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC)
Description:		http://www.language-archives.org/archive/paradisec.org.au
GetRecord:		OAI-PMH request for OLAC format
GetRecord:		Pre-generated XML file
OAI Info
OaiIdentifier:		oai:paradisec.org.au:KK2-0024
DateStamp:		2021-09-02
GetRecord:		OAI-PMH request for simple DC format
Search Info
Citation:		Keita Kurabe (compiler); Keita Kurabe (depositor); Magawng Gam (speaker). 2020. Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC).
Terms:		area_Asia country_MM dcmi_Sound iso639_kac olac_language_documentation olac_primary_text olac_text_and_corpus_linguistics
Inferred Metadata
Country:		Myanmar
Area:		Asia