OLAC Record: Bum ga na nga sat nga sa (Life in the mountain)

OLAC Record
oai:paradisec.org.au:KK2-0014

Metadata

Title: Bum ga na nga sat nga sa (Life in the mountain)

Access Rights: Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)

Bibliographic Citation: Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), Magawng Gam (speaker), 2020. Bum ga na nga sat nga sa (Life in the mountain). MPEG/X-WAV/XML. KK2-0014 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.26278/5fa2c59e402f4

Contributor (compiler): Keita Kurabe

Contributor (depositor): Keita Kurabe

Contributor (speaker): Magawng Gam

Coverage (Box): northlimit=27.331; southlimit=23.137; westlimit=95.335; eastlimit=98.498

Coverage (ISO3166): MM

Date (W3CDTF): 2020-01-08

Date Created (W3CDTF): 2020-01-08

Description: Transcription (La Ring) Nga sat nga sa gaw Myen hku tsun ga nga jang gaw grai dam lada ai i. Rai yang gaw nga sat nga sa ngu ai hta gaw shawng nnan tsun ga nga jang gaw kahtawng mare de nna nga ai yaw. Tinang chyu kam ai shara kaw marai langai lahkawng rai na nnga ai. Dai hku nnga ai gaw hpa majaw i nga jang shinggyim masha ngu ai gaw hpawng shingra nga ra ai ngu ai shingra tara hpe shanhte chye ai. Bai nna chyahkyawn sharaw hkrit ra ai re majaw i tinang chyu nga yang sharaw hkrit ai langai mi, rai na langai mi gaw yi hkyen sha ra ai. Yi hkyen sha yang she maling de tinang chyu sha hkyen jang dusat ni yawng sha kau ya ai. Bai langai gaw shingyim masha rim la na mayam shatai ai prat re. Rim la na mung hkrit ra ai ma ni hpe le wo kaga buga na ya na zawn rai na hkawm sa hkawm wa nloi ai gaw. Mile manga shi ram re kaw na ni rim la ai kaw na gaw hkan na nloi sai. Re majaw dai shada rim la na mung hkrit ai yaw. Dai majaw htinggaw langai lahkawng rai na sha gaw nnga ai kahtawng de nna nga ai. Dai kaw mi yat na nga sat nga sa rai sai. Rai na she dai mare kaw gaw up hkang ai masa nga ai. Gumchying gumsa ngu ai de gaw dai mare langai kaw du ngu ai nga ra ai. Du amyu wa hkrang e du tai mayu gaw nmai ai mi kaw na labau kaw du amyu ngu ai nga ai. Ndai ni woi ai. Re gaw gumrawng gumtsa ngu ai dai de gaw du nnga ai myit su ai ni woi ai. Dai kahtawng langai hpe gaw myit su ni woi ai. Hpang ndai hkying mi matsat tsa grupyin ten kaw na gumlau ngu ai shang wa ai. Ndai gumlau ni gaw gumchying gumsa hpe ndai du magam ndai hpe nju ndawng ai majaw du magam hpe shingla ai re. Shi hkrai me hpa Jinghpaw htunghkying sharawt ai lam ma nnga ai. Ndai ni gaw tsun ga nga yang gaw e sanda pya numsu num nawm kasu kabrawng ni rai ai hku re. Rai na ndai gumchying gumsa ngu ai ni gaw du ni e woi ai, gumrawng gumsa gaw myit su ai ni e woi ai. Rai nna she du ni up hkang ai shara de gaw du ni hpe ningkawn ngu ai nat jaw sha ai shani nga magyi langai mi jaw ra ai. Rai na shi yi hpe yi hkyen sha ai kaw laning mi masum lang karum ra ai mare masha ni. Yi hkyen ai gaw kalang mi tsing magang ai kaw kalang mi, mam mu ai gaw kalang masum lang du ni hpe karum ra ai. Ndai gumrawng gumtsa ngu ai de gaw dai baw nnga ai. Gumlau gaw du ni hpe shakrip ai re majaw dai gaw ngalaw ai. Raitim gumlau gaw mat sai English du ai hte mat ai. Rai nna ndai mani na manang wa hpe mung tsun dan sai raitim bai tsun na asak pu kan a matu gaw hkarang yi galaw ai rai malu ai. Hkauna ma kadai ngalaw ai. Hkauna galaw gaw hkumpa hkrai hkumpa "E hkumpa gaw kadai ngalaw ai" she nga ai. Hkarang yi chyu hkarang yi galaw ai ngu gaw grai pyaw a gaw moi gaw, nam grai law ai re majaw hkyen na wan nat na hkum sum hpa hkai ai dai hku galaw sha ai. Dai kaw na shat sha ai. Rai nna ya ndai e nummawn numla lam gaw mi kajai ai mayu kasha hpe dama ni la ai rai nna ya dauma ni, dama ni le kashu hpe ma mai la ai. Kahpu kanau shada nmai la ai. Dai prat ram ai ni nummawn numla ngu ai gaw kalang gaw dai mi kajai wa ai nla dap hkan rau mawn nna shada da mawn rai na la hkat ai nga ai. Rai nna kanu kawa shada mahkyit mahkai nna la hkat ai nga ai. Ndai hku rai malu ai. Rai nna num la ai nga yang gaw num ni gaw la ni nta de wa ai. Nkau mi gaw tinang a dum nta nkung nkang jahkrai nmai ni gaw mayu nta e nga ai ni ma nga ai. Mayu nta kaw mayu ni shangun ai galaw, ya kasha ni galu kaba wa yang bai htingbyen pru rai ai ni mung nga ai. Num wawn num la ai gaw dai hku rai malu ai. Rai yang ndai kaw mung ndai du magam re ai ni hte anhte du magam nre ai ni shai ai lam nga ai. Du magam ngu ai ni gaw le kade tsan ai de raitim anhte ndai du ni "Dai du ni hte mahkyit mahkai ra ai" ngu ai ndai ma hpe htaw galoi mung ndu yu de shi wa na wa kadai re mung nchye ai de jaw sha kau ai ni mung nga ai. Prat tup myit machyi nna kanu kawa de nta bai nbai wa hkra si ai num ni mung law law nga ai. Anhte du nre ni gaw dai ram gaw nre loi mi ni nawn ai hkan la dai hku nga dai rai sa num mawn num la lam gaw. Maran raitim hkran yang Maran shada la ai nga ai, Marip mung hkran yang Marip shada la ai nga ai. Rai nna nau ni ai shada amyu tu shada gaw nla ai. Dama yan mayu ngu gaw kalang lang nhti nhtang rai wa ai ma nga ai.. Rai nna nummawn num la mayat maya lam ma dai rai sa. Kashu kasha ngu shangai ai shaloi gaw moi na ni gaw matsan mayan mung gaw re. Kasha manga shangai yang langai sha ngam ai mung nga ai, lahkawng ngam ai mung nga ai masum ngam ai mung nga ai. Shangai shangai yawng si mat ai ma nga ai. Ndai gaw anhte nchye nkaw ai majaw re. Ma hpe e tsi tsi nna katsi kahtet malu masha makawp maka nchye ai majaw re hpa nat e mung nre hpa mung nre. Annau ni gaw anhte masum re yawng hkrung ai le. Le nye a kanu dim gaw nu a kanau gaw marai matsat shangai yang langai sha si ai yawng ring ai. Nkau mi gaw yawng si ai ma nga ai. Nchye ai majaw rai nga shangai chyinghkai ai gaw dai hku re. Rai nna mying shamying ai lam ma ya nanhte hpang de na ni gaw nchye kau na mu ai, la rai yang gaw Gam, Naw, La, Tu, Tang, Yaw, Hka, Sharoi, Kying ndai hku. Num rai yang mung Hkawn, Lu, Doi, Htu, Kai, Hka, Pri, Yun ndai hku re hkrak hkrak hkrak hkrak hkrak dai hku. Rai gaw moi na ni kasha shi mali shi kru du hkra lu ai nga ai da moi na ni. Ngai gaw shi mali re ai gaw mu sai. Rai nna e ya dan re mungkan kaw e ya ndai si htan yang na makoi mayang ai gaw mani na manang wa hpe yawng tsun dan sai dai kaw rawng ai dai kaw rawng ai. Ya bum ga na pyaw hpa lam ngu ai gaw mi na shi e lamu ga shingra tara Myen hku ta-ba-wa i dai hta shamyet ai hku re. Wo bum hkaraw ni ndai e lagyawng bum ni ndai ni hpe yu yang nam u nsen ni hpe na rai yang grai pyaw dum ai i grai pyaw dum ai. Dai gaw shingra tara a u nsen ni grai law ai gaw. Nampan ni mung manam pyaw ai ni nsam tsawm ai ni grai nga ai. Ndai ni hpe yu nna shi chyu Myen hku rai yang alu-alyauk le i shi hkrai hkrai myit pyaw ai lam nga ai yaw myit shapyaw la lu ai lam nga ai. Rai na she rau shada myit shapyaw la ai ngu gaw ya na hte maren sha re. Ndai kyang nkaja ai ni myit kata e nkaja ai ni nau npru ai moi kaw na npru ai yaw dai gaw. Ga shadawn manang rau kanawn mazum tim lama ma nju ndawng nga rai, manang wa loi sa shut jang mara tam mayu tinang wa atsawm nrai jang masha ni mung tinang hpe zawn nnawn re kaw na gaw ndai tinang chyu shangwi shapyaw la ai lam hta hkrat sum ai moi kaw na raitim. Sum ai yaw atsawm rai na manang rau kanawn chye ai wa hte gaw e manang rau e nga kanang du tim myit pyaw ai. Rai na she ndai galaw la ai poi ngu ai gaw manau galaw ai ten e grai myit pyaw ai le. Manau nga ai da nga jang wo buga shagu na ni tinang lu ai labu hpun palawng bu hpun na grai pyaw ai manau de sa wa ai ngu grai pyaw ai. Dai manau manau nau chying ni htawng ni dum, la ni rai yang sinat kapaw num ni mung dai labu hpun palawng dai manau nau ai ya na hte nbung ai moi na gaw e ndai shi rit kawp hkrak re ai ya na gaw apa-la she re. Dan rai na manau nau, dai kaw na ndai asak kaba ai ni si yang mangpru ai ngu ai ta-ju poi ngu Myen ni hku gaw. Ndai poi kaw kabung dum ai lahkrang hkrang ai dai mung grai myit pyaw ma ai. Masha si wa ai nga tim shi gaw asak kaba na wa sai ngu ai hku na grai pyaw ma ai. Dai lam nga ai rai na kaga ndai e "Ju hkra" ngu ya na ni gaw "Du hkra" ngu ai rai nga moi gaw "Ju hkra" ngu ai re rai na ndai yi hkyen sha ai ngu mung amyu mi hku gaw grai ba ai amyu mi hku gaw grai pyaw ai. Yi hkyen ai aten mung le nam kata de le grai pyaw dum ai ba ai ndum ai re lu. Nam hpe hkyen hkrai hkyen shani hkyen e loi hkring gaw hpun lang (hpun kran) e dai April hkan rai jang wan nat da ai gaw. Wan nat dat yang akrin rai jang gaw shi na bai dai ndai English hku view ngu ai mu mada ai lam wa amyu mi rai wa sai. Wan ni nat kau dai kaw she dai wan nat kau ai hpang e u hkinji ni ma dai hkan nga ai ni nga ai yaw. Ga de na madi ni tu pru wa dai kaw len rai pyaw ai hku rai nga pyaw. Pyaw dum ai dan re kaw yi wa gap mam ting e mam hkai ai hpe mam ting ai ngu ai. Dai shaloi shada da ga kanawng ai gaw. Daini wo ra wa kaw hkai daini ndai wa kaw hkai marai hkun shumshi shi manga marai shi. Dai shani gaw nbaw shat shadu sha ai, tsa lu ai shan sha ai. Rai na she ndai kahtawng nkau mi kaw gaw lagat la sha ai poi nga ai yaw. Yahte ten rai sai lagat ngu ai ndai Myen ni pya-du ngu ai ndai lagat grai kaba ai. Dai wo nam de "Dai baw nga ai" nga jang she mare pru ai shara langai mi kaw mare langai kaw gaw ya htawt htawt nre galoi mung galaw ai shara nga ai grai pyaw ai. Dai kaw hpawng nna she nat hpe ma jaw ai. Grai wa dam lada ai hku gaw nre du ni e nat hpe shagu hkungga njaw ai le udi zawn re gaitsu zawn re ni jaw. Nat hpe gaw "Anhte ndai galaw ga ai" ngu tsun ai ga rai nga. Di na she le lagat htu ai de gaw lagat dai ni gaw masha hpe grai na ai gaw grai machyi ai. Dai kaw she shana de hkying kru ram kaw sa nat ai gaw. E ramma ni shabrang ni sa nat re kaw na dai hpe gaw shi a hku ndai lagat dai ni gaw shi a hku naura zawn shi a shingbut ngu ai le nang kaw ara rai di galaw da ai shanhte gaw le kata de rawng. Re kaw na lagat dai ni gaw ndai hku nsa ai e lagat dai ni gaw htaw lung wa na she dai kaw ning ning ding yang lung wa na she wo de sa nang sa, nang bai wa ai ni mung htaw ding yang sa wa na nang kaw bai lup re mi lagat dai ni. Dai hpe "Nang kaw lagat nga ai" nga jang she hpun lap hpe jahkraw nna she dai kaw wam shachyi nna ramma ni dai grai share ai dai la ni Myen hku rai yang le-kyin ai ga re share "Bai kadai shawng na" ngu na ndai ram ngan re wan shanan langai hpai na she le lagat sa wawn na dai kaw hkra di dat ai gaw dai lagat shingbut kaw nang lagat hku dai kaw hkra. Dai kaw na she le ra hpang na wun su ngu ai re hpun lap jahkraw dai sa ai ni gaw wan mang kaba byin sai gaw. Wan mang kaba byin yang she kata na lagat ni nle lu sai. Shinggan de na wa ai ni gaw wa htim ai lu shinggan de na wa ai ni. Dai majaw ndai "Daini gaw loimi chyam yu na" nga ai shaloi gaw ya ya nhtoi htoi yang sa galaw ai. Nthoi htoi ai kaw na di ai kaw na gaw yak sai na nna kadau ai ni gaw kadau, na nhkam hkra re ni mung nhkam ai zawn raitim marai hkun rai yang masum ram hpe gaw na ai. Na jang nkau mi hta loi sawng ai nat jaw ra hkra dai shaloi na lagat shan pyi nsha lu hkra re mung lawm ma ai. Grai machyi ai da nat jaw hkra re ni mung lawm ma ai. Kalang lang gaw na hkra ya nna u ga Myen hku rai yang nauk ai le loimi poi shabyin na nga "E dai gaw ndi ga atsawm galaw ga" nga nsin e rai yang nsin rai jang gaw hpa nra sai yawng dai de shang mat sai le nsin re kaw na gaw. Hkying sanit e hpang rai jang gaw nsin grai sin sai dai shaloi gaw majoi nat sha re. Dai wa she dingsang sang share na poi shabyin na ngu wa she mi lagat shinggan e naw ngam taw ai shaloi sa nat ai kaw na gaw nang bai wa ai ni htim ai gaw. E rai na kaning re rai rai dai kaw wan wut rai yawng wan mang rau kaput kau sai gaw hku. Kaput kau re kaw na she "Ndai ya nga ai lagat nang kaw re ngu" kaw hpun galu re hpe mayoi nna she htu ai gaw. Ning di na ning di yang le lagat tsip du ai gaw chye ai. Ning di galun dat yu yang le "Hkrup" nga jang she dai kaw she ndai wun su ngu ai kawa tawng kaw e kawa wan hkut jahku na she dai bang nna dai kaw wan shachyi nna wan hkut kawut bang ai gaw. Wan hkut gawut chyu gawut na she ning di mada yu yang "Wu wu wu wu" nga jang rai nsi ai bai gawut bang, nau nnga sai bai gawut bang hpang hpa nna sai kaw na gaw htu dat ai gaw. Htu yu yang she le lagat ni kahtap hkrai kahtap rawng. Dai hpe she dai kaw shingdan ngu ai kawa gaw yawng hkan tu ai dai wa nna she hpai wa. Hpai wa garu kachyi nga di na she hpai wa htaw nta kaw masat da ai shara kaw ndai mare kaw htinggaw kade re ngu ai hpe daw nna lagap pa hpe maren di daw. Lagat madu ngu ai nga ra ai. "E wora kaw lagat mu sai" nga yang shi tam mu na madu yang madu na shi nlu jang langai hpe loi ai. Lagat madu ngu ai hkam la ai nga ra ai mare kaw. Dai ni gaw loi lu su ra ai. Shat shadu jaw ai n-gu shaw ai le. Tsa chyawm gaw yawng kaw e lahkawn ai madu ngu ai masat ra ai. E dai lagat madu ni hpe gaw e loimi grau di na jaw, htaw du ni hpe gaw lagat ningkawn ngu ai loi pa pa di jaw ra ai lu. Dai kaw na she dai ngam ai ni ndai loi loi abya tawn ai ni hpe yawng kumlaw nna she dai kaw e shalap rai jum rai majap nbang ma ai jum bang shalap bang atsawm shadu nna she shat kajam bai galaw ai. Shat kajam galaw nna she grai mu ai law ndai lagat shan ngu ai gaw shan ni ma hkra hta na kaja htum mu htum re lagat shan gaw. Katsu hta katsu manam ai ngai ya katsu manam pa nkam ai sha chyawm sha ai. Nga ma nkam manam ai ya le ya. Dai lagat ngu ai gaw grai mu ai shi na gaw dai shaw la yang nkau mi gaw lagaw nnan tu wa ai i, nkau mi gaw lagaw rai ntu ai, nkau mi gaw loi pyen lu wa sai raitim yawng mu ai sha re. Dai kaw dai shat kajam dai gam sha tsa malum lu garu kachyi, garu kachyi nga tim ga gumsha gumla gaw ntsun ai dai gaw nmai tsun ai atsawm nga garu kachyi gam sha da. Dai gaw lagat shingbawn ai pyaw poi rai lu ai pyaw poi san san rai sai. Lani mi lana mi sha re shana hkying jahku shi hta gaw bra mat sai. Shana de ya aten hkan le lagat la sa ai ni da nang kaw na ni pyaw nga wan wut tsa lu dai pyaw poi gaw dai rai malu ai lagat la poi dai raitim dai hpe shingbawn ai ngu tsun ai yaw. Lagat shingbawn ai ngu tsun ai pyaw poi. Bai na langai mi gaw um langai mi gaw ndai nat jaw poi mung e numshang jaw sha ai ya numshang ngu ai mi na kaw tsun ra ai rai nga. Numshang ngu ai gaw shawa nat jaw ai shara du ni a nat jaw ai shara mare langai kaw tawn da ai re, nta atsawm di na gap ra ai. Dai kaw kanoi hpun ni hkai za-yat rai nga ai Myen hku rai yang gaw. E dai numshang ngu ai dai kaw laning mi kalang nat jaw poi galaw ai. Ndai mung jawm sha ai nga sat sha ai wa sat sha ai. Num nsa ai dai kaw e num ni nsa ai la ni sha re. Shana de dai kaw na shan ni sihtu ni shan hkak ni la wa jaw ai sha re dai de nsa ai. Dai numshang jaw sha, yi hkyen ai shaloi wo yi lam de mali jaw ai ngu shaning shagu ra ai dai kaw jawm sha. Pyaw poi ngu gaw dai ni rai malu ai. Nnan sha ai ngu gaw nnga ai yaw ya she wu ai re. Moi gaw nnan sha gaw dan rai kahkyin poi nre. "Daina anhte nnan sha na" nga jang shani hkan pa nre shana shan htingbu manang ni hpe saw kam ai ni hpe saw nna "Daina gaw anhte htinggaw ni shat nnan sha ai" nga dai sha re. Ya rai lu ai nnan sha poi ngu grai kadu wa ai gaw moi gaw nnga ai. Nta dingshawn shang ai shaloi e "Nta dingshawn poi" nga ai e dai kaw mung e nat hpe jaw nna si shat gam sha ai sha re. Pyaw poi gaw re banzi daw ai ni ngu ai ndai game ni hpa ni galaw ma ai ma ni. Dai gaw shana chyu rai lu ai shana hkying shi hte hkying kru lapran e gam lu gam sha. Hpang ladu hkrum ai shaning gaw nat ni hpe nga ni ju na kalang mi bai galaw ai ding shawn poi ngu nta kaba galaw jang. Dai gaw nngut ai ni gaw ngalaw ai ngut ai ni sha galaw ai. Nga lu na wa lu na rai pyaw poi ngu ai gaw dai ni rai malu ai lo. . Language as given: Jinghpaw

Format: Digitised: no Media: Audio

Identifier: KK2-0014

Identifier (URI): http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014

Language: Kachin

Language (ISO639): kac

Rights: Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)

Subject: Kachin language

Subject (ISO639): kac

Subject (OLAC): language_documentation

text_and_corpus_linguistics

Table Of Contents (URI): http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-B.mp3

http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-C.mp3

http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-A.mp3

http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-A.wav

http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-C.wav

http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-B.wav

http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-C.eaf

http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-B.eaf

http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-A.eaf

Type (DCMI): Sound

Type (OLAC): primary_text

OLAC Info

Archive: Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC)

Description: http://www.language-archives.org/archive/paradisec.org.au

GetRecord: OAI-PMH request for OLAC format

GetRecord: Pre-generated XML file

OAI Info

OaiIdentifier: oai:paradisec.org.au:KK2-0014

DateStamp: 2021-09-06

GetRecord: OAI-PMH request for simple DC format

Search Info
Citation: Keita Kurabe (compiler); Keita Kurabe (depositor); Magawng Gam (speaker). 2020. Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC).
Terms: area_Asia country_MM dcmi_Sound iso639_kac olac_language_documentation olac_primary_text olac_text_and_corpus_linguistics

Inferred Metadata
Country: Myanmar
Area: Asia

http://www.language-archives.org/item.php/oai:paradisec.org.au:KK2-0014
Up-to-date as of: Fri Sep 29 2:25:01 EDT 2023

Metadata
Title:		Bum ga na nga sat nga sa (Life in the mountain)
Access Rights:		Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Bibliographic Citation:		Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), Magawng Gam (speaker), 2020. Bum ga na nga sat nga sa (Life in the mountain). MPEG/X-WAV/XML. KK2-0014 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.26278/5fa2c59e402f4
Contributor (compiler):		Keita Kurabe
Contributor (depositor):		Keita Kurabe
Contributor (speaker):		Magawng Gam
Coverage (Box):		northlimit=27.331; southlimit=23.137; westlimit=95.335; eastlimit=98.498
Coverage (ISO3166):		MM
Date (W3CDTF):		2020-01-08
Date Created (W3CDTF):		2020-01-08
Description:		Transcription (La Ring) Nga sat nga sa gaw Myen hku tsun ga nga jang gaw grai dam lada ai i. Rai yang gaw nga sat nga sa ngu ai hta gaw shawng nnan tsun ga nga jang gaw kahtawng mare de nna nga ai yaw. Tinang chyu kam ai shara kaw marai langai lahkawng rai na nnga ai. Dai hku nnga ai gaw hpa majaw i nga jang shinggyim masha ngu ai gaw hpawng shingra nga ra ai ngu ai shingra tara hpe shanhte chye ai. Bai nna chyahkyawn sharaw hkrit ra ai re majaw i tinang chyu nga yang sharaw hkrit ai langai mi, rai na langai mi gaw yi hkyen sha ra ai. Yi hkyen sha yang she maling de tinang chyu sha hkyen jang dusat ni yawng sha kau ya ai. Bai langai gaw shingyim masha rim la na mayam shatai ai prat re. Rim la na mung hkrit ra ai ma ni hpe le wo kaga buga na ya na zawn rai na hkawm sa hkawm wa nloi ai gaw. Mile manga shi ram re kaw na ni rim la ai kaw na gaw hkan na nloi sai. Re majaw dai shada rim la na mung hkrit ai yaw. Dai majaw htinggaw langai lahkawng rai na sha gaw nnga ai kahtawng de nna nga ai. Dai kaw mi yat na nga sat nga sa rai sai. Rai na she dai mare kaw gaw up hkang ai masa nga ai. Gumchying gumsa ngu ai de gaw dai mare langai kaw du ngu ai nga ra ai. Du amyu wa hkrang e du tai mayu gaw nmai ai mi kaw na labau kaw du amyu ngu ai nga ai. Ndai ni woi ai. Re gaw gumrawng gumtsa ngu ai dai de gaw du nnga ai myit su ai ni woi ai. Dai kahtawng langai hpe gaw myit su ni woi ai. Hpang ndai hkying mi matsat tsa grupyin ten kaw na gumlau ngu ai shang wa ai. Ndai gumlau ni gaw gumchying gumsa hpe ndai du magam ndai hpe nju ndawng ai majaw du magam hpe shingla ai re. Shi hkrai me hpa Jinghpaw htunghkying sharawt ai lam ma nnga ai. Ndai ni gaw tsun ga nga yang gaw e sanda pya numsu num nawm kasu kabrawng ni rai ai hku re. Rai na ndai gumchying gumsa ngu ai ni gaw du ni e woi ai, gumrawng gumsa gaw myit su ai ni e woi ai. Rai nna she du ni up hkang ai shara de gaw du ni hpe ningkawn ngu ai nat jaw sha ai shani nga magyi langai mi jaw ra ai. Rai na shi yi hpe yi hkyen sha ai kaw laning mi masum lang karum ra ai mare masha ni. Yi hkyen ai gaw kalang mi tsing magang ai kaw kalang mi, mam mu ai gaw kalang masum lang du ni hpe karum ra ai. Ndai gumrawng gumtsa ngu ai de gaw dai baw nnga ai. Gumlau gaw du ni hpe shakrip ai re majaw dai gaw ngalaw ai. Raitim gumlau gaw mat sai English du ai hte mat ai. Rai nna ndai mani na manang wa hpe mung tsun dan sai raitim bai tsun na asak pu kan a matu gaw hkarang yi galaw ai rai malu ai. Hkauna ma kadai ngalaw ai. Hkauna galaw gaw hkumpa hkrai hkumpa "E hkumpa gaw kadai ngalaw ai" she nga ai. Hkarang yi chyu hkarang yi galaw ai ngu gaw grai pyaw a gaw moi gaw, nam grai law ai re majaw hkyen na wan nat na hkum sum hpa hkai ai dai hku galaw sha ai. Dai kaw na shat sha ai. Rai nna ya ndai e nummawn numla lam gaw mi kajai ai mayu kasha hpe dama ni la ai rai nna ya dauma ni, dama ni le kashu hpe ma mai la ai. Kahpu kanau shada nmai la ai. Dai prat ram ai ni nummawn numla ngu ai gaw kalang gaw dai mi kajai wa ai nla dap hkan rau mawn nna shada da mawn rai na la hkat ai nga ai. Rai nna kanu kawa shada mahkyit mahkai nna la hkat ai nga ai. Ndai hku rai malu ai. Rai nna num la ai nga yang gaw num ni gaw la ni nta de wa ai. Nkau mi gaw tinang a dum nta nkung nkang jahkrai nmai ni gaw mayu nta e nga ai ni ma nga ai. Mayu nta kaw mayu ni shangun ai galaw, ya kasha ni galu kaba wa yang bai htingbyen pru rai ai ni mung nga ai. Num wawn num la ai gaw dai hku rai malu ai. Rai yang ndai kaw mung ndai du magam re ai ni hte anhte du magam nre ai ni shai ai lam nga ai. Du magam ngu ai ni gaw le kade tsan ai de raitim anhte ndai du ni "Dai du ni hte mahkyit mahkai ra ai" ngu ai ndai ma hpe htaw galoi mung ndu yu de shi wa na wa kadai re mung nchye ai de jaw sha kau ai ni mung nga ai. Prat tup myit machyi nna kanu kawa de nta bai nbai wa hkra si ai num ni mung law law nga ai. Anhte du nre ni gaw dai ram gaw nre loi mi ni nawn ai hkan la dai hku nga dai rai sa num mawn num la lam gaw. Maran raitim hkran yang Maran shada la ai nga ai, Marip mung hkran yang Marip shada la ai nga ai. Rai nna nau ni ai shada amyu tu shada gaw nla ai. Dama yan mayu ngu gaw kalang lang nhti nhtang rai wa ai ma nga ai.. Rai nna nummawn num la mayat maya lam ma dai rai sa. Kashu kasha ngu shangai ai shaloi gaw moi na ni gaw matsan mayan mung gaw re. Kasha manga shangai yang langai sha ngam ai mung nga ai, lahkawng ngam ai mung nga ai masum ngam ai mung nga ai. Shangai shangai yawng si mat ai ma nga ai. Ndai gaw anhte nchye nkaw ai majaw re. Ma hpe e tsi tsi nna katsi kahtet malu masha makawp maka nchye ai majaw re hpa nat e mung nre hpa mung nre. Annau ni gaw anhte masum re yawng hkrung ai le. Le nye a kanu dim gaw nu a kanau gaw marai matsat shangai yang langai sha si ai yawng ring ai. Nkau mi gaw yawng si ai ma nga ai. Nchye ai majaw rai nga shangai chyinghkai ai gaw dai hku re. Rai nna mying shamying ai lam ma ya nanhte hpang de na ni gaw nchye kau na mu ai, la rai yang gaw Gam, Naw, La, Tu, Tang, Yaw, Hka, Sharoi, Kying ndai hku. Num rai yang mung Hkawn, Lu, Doi, Htu, Kai, Hka, Pri, Yun ndai hku re hkrak hkrak hkrak hkrak hkrak dai hku. Rai gaw moi na ni kasha shi mali shi kru du hkra lu ai nga ai da moi na ni. Ngai gaw shi mali re ai gaw mu sai. Rai nna e ya dan re mungkan kaw e ya ndai si htan yang na makoi mayang ai gaw mani na manang wa hpe yawng tsun dan sai dai kaw rawng ai dai kaw rawng ai. Ya bum ga na pyaw hpa lam ngu ai gaw mi na shi e lamu ga shingra tara Myen hku ta-ba-wa i dai hta shamyet ai hku re. Wo bum hkaraw ni ndai e lagyawng bum ni ndai ni hpe yu yang nam u nsen ni hpe na rai yang grai pyaw dum ai i grai pyaw dum ai. Dai gaw shingra tara a u nsen ni grai law ai gaw. Nampan ni mung manam pyaw ai ni nsam tsawm ai ni grai nga ai. Ndai ni hpe yu nna shi chyu Myen hku rai yang alu-alyauk le i shi hkrai hkrai myit pyaw ai lam nga ai yaw myit shapyaw la lu ai lam nga ai. Rai na she rau shada myit shapyaw la ai ngu gaw ya na hte maren sha re. Ndai kyang nkaja ai ni myit kata e nkaja ai ni nau npru ai moi kaw na npru ai yaw dai gaw. Ga shadawn manang rau kanawn mazum tim lama ma nju ndawng nga rai, manang wa loi sa shut jang mara tam mayu tinang wa atsawm nrai jang masha ni mung tinang hpe zawn nnawn re kaw na gaw ndai tinang chyu shangwi shapyaw la ai lam hta hkrat sum ai moi kaw na raitim. Sum ai yaw atsawm rai na manang rau kanawn chye ai wa hte gaw e manang rau e nga kanang du tim myit pyaw ai. Rai na she ndai galaw la ai poi ngu ai gaw manau galaw ai ten e grai myit pyaw ai le. Manau nga ai da nga jang wo buga shagu na ni tinang lu ai labu hpun palawng bu hpun na grai pyaw ai manau de sa wa ai ngu grai pyaw ai. Dai manau manau nau chying ni htawng ni dum, la ni rai yang sinat kapaw num ni mung dai labu hpun palawng dai manau nau ai ya na hte nbung ai moi na gaw e ndai shi rit kawp hkrak re ai ya na gaw apa-la she re. Dan rai na manau nau, dai kaw na ndai asak kaba ai ni si yang mangpru ai ngu ai ta-ju poi ngu Myen ni hku gaw. Ndai poi kaw kabung dum ai lahkrang hkrang ai dai mung grai myit pyaw ma ai. Masha si wa ai nga tim shi gaw asak kaba na wa sai ngu ai hku na grai pyaw ma ai. Dai lam nga ai rai na kaga ndai e "Ju hkra" ngu ya na ni gaw "Du hkra" ngu ai rai nga moi gaw "Ju hkra" ngu ai re rai na ndai yi hkyen sha ai ngu mung amyu mi hku gaw grai ba ai amyu mi hku gaw grai pyaw ai. Yi hkyen ai aten mung le nam kata de le grai pyaw dum ai ba ai ndum ai re lu. Nam hpe hkyen hkrai hkyen shani hkyen e loi hkring gaw hpun lang (hpun kran) e dai April hkan rai jang wan nat da ai gaw. Wan nat dat yang akrin rai jang gaw shi na bai dai ndai English hku view ngu ai mu mada ai lam wa amyu mi rai wa sai. Wan ni nat kau dai kaw she dai wan nat kau ai hpang e u hkinji ni ma dai hkan nga ai ni nga ai yaw. Ga de na madi ni tu pru wa dai kaw len rai pyaw ai hku rai nga pyaw. Pyaw dum ai dan re kaw yi wa gap mam ting e mam hkai ai hpe mam ting ai ngu ai. Dai shaloi shada da ga kanawng ai gaw. Daini wo ra wa kaw hkai daini ndai wa kaw hkai marai hkun shumshi shi manga marai shi. Dai shani gaw nbaw shat shadu sha ai, tsa lu ai shan sha ai. Rai na she ndai kahtawng nkau mi kaw gaw lagat la sha ai poi nga ai yaw. Yahte ten rai sai lagat ngu ai ndai Myen ni pya-du ngu ai ndai lagat grai kaba ai. Dai wo nam de "Dai baw nga ai" nga jang she mare pru ai shara langai mi kaw mare langai kaw gaw ya htawt htawt nre galoi mung galaw ai shara nga ai grai pyaw ai. Dai kaw hpawng nna she nat hpe ma jaw ai. Grai wa dam lada ai hku gaw nre du ni e nat hpe shagu hkungga njaw ai le udi zawn re gaitsu zawn re ni jaw. Nat hpe gaw "Anhte ndai galaw ga ai" ngu tsun ai ga rai nga. Di na she le lagat htu ai de gaw lagat dai ni gaw masha hpe grai na ai gaw grai machyi ai. Dai kaw she shana de hkying kru ram kaw sa nat ai gaw. E ramma ni shabrang ni sa nat re kaw na dai hpe gaw shi a hku ndai lagat dai ni gaw shi a hku naura zawn shi a shingbut ngu ai le nang kaw ara rai di galaw da ai shanhte gaw le kata de rawng. Re kaw na lagat dai ni gaw ndai hku nsa ai e lagat dai ni gaw htaw lung wa na she dai kaw ning ning ding yang lung wa na she wo de sa nang sa, nang bai wa ai ni mung htaw ding yang sa wa na nang kaw bai lup re mi lagat dai ni. Dai hpe "Nang kaw lagat nga ai" nga jang she hpun lap hpe jahkraw nna she dai kaw wam shachyi nna ramma ni dai grai share ai dai la ni Myen hku rai yang le-kyin ai ga re share "Bai kadai shawng na" ngu na ndai ram ngan re wan shanan langai hpai na she le lagat sa wawn na dai kaw hkra di dat ai gaw dai lagat shingbut kaw nang lagat hku dai kaw hkra. Dai kaw na she le ra hpang na wun su ngu ai re hpun lap jahkraw dai sa ai ni gaw wan mang kaba byin sai gaw. Wan mang kaba byin yang she kata na lagat ni nle lu sai. Shinggan de na wa ai ni gaw wa htim ai lu shinggan de na wa ai ni. Dai majaw ndai "Daini gaw loimi chyam yu na" nga ai shaloi gaw ya ya nhtoi htoi yang sa galaw ai. Nthoi htoi ai kaw na di ai kaw na gaw yak sai na nna kadau ai ni gaw kadau, na nhkam hkra re ni mung nhkam ai zawn raitim marai hkun rai yang masum ram hpe gaw na ai. Na jang nkau mi hta loi sawng ai nat jaw ra hkra dai shaloi na lagat shan pyi nsha lu hkra re mung lawm ma ai. Grai machyi ai da nat jaw hkra re ni mung lawm ma ai. Kalang lang gaw na hkra ya nna u ga Myen hku rai yang nauk ai le loimi poi shabyin na nga "E dai gaw ndi ga atsawm galaw ga" nga nsin e rai yang nsin rai jang gaw hpa nra sai yawng dai de shang mat sai le nsin re kaw na gaw. Hkying sanit e hpang rai jang gaw nsin grai sin sai dai shaloi gaw majoi nat sha re. Dai wa she dingsang sang share na poi shabyin na ngu wa she mi lagat shinggan e naw ngam taw ai shaloi sa nat ai kaw na gaw nang bai wa ai ni htim ai gaw. E rai na kaning re rai rai dai kaw wan wut rai yawng wan mang rau kaput kau sai gaw hku. Kaput kau re kaw na she "Ndai ya nga ai lagat nang kaw re ngu" kaw hpun galu re hpe mayoi nna she htu ai gaw. Ning di na ning di yang le lagat tsip du ai gaw chye ai. Ning di galun dat yu yang le "Hkrup" nga jang she dai kaw she ndai wun su ngu ai kawa tawng kaw e kawa wan hkut jahku na she dai bang nna dai kaw wan shachyi nna wan hkut kawut bang ai gaw. Wan hkut gawut chyu gawut na she ning di mada yu yang "Wu wu wu wu" nga jang rai nsi ai bai gawut bang, nau nnga sai bai gawut bang hpang hpa nna sai kaw na gaw htu dat ai gaw. Htu yu yang she le lagat ni kahtap hkrai kahtap rawng. Dai hpe she dai kaw shingdan ngu ai kawa gaw yawng hkan tu ai dai wa nna she hpai wa. Hpai wa garu kachyi nga di na she hpai wa htaw nta kaw masat da ai shara kaw ndai mare kaw htinggaw kade re ngu ai hpe daw nna lagap pa hpe maren di daw. Lagat madu ngu ai nga ra ai. "E wora kaw lagat mu sai" nga yang shi tam mu na madu yang madu na shi nlu jang langai hpe loi ai. Lagat madu ngu ai hkam la ai nga ra ai mare kaw. Dai ni gaw loi lu su ra ai. Shat shadu jaw ai n-gu shaw ai le. Tsa chyawm gaw yawng kaw e lahkawn ai madu ngu ai masat ra ai. E dai lagat madu ni hpe gaw e loimi grau di na jaw, htaw du ni hpe gaw lagat ningkawn ngu ai loi pa pa di jaw ra ai lu. Dai kaw na she dai ngam ai ni ndai loi loi abya tawn ai ni hpe yawng kumlaw nna she dai kaw e shalap rai jum rai majap nbang ma ai jum bang shalap bang atsawm shadu nna she shat kajam bai galaw ai. Shat kajam galaw nna she grai mu ai law ndai lagat shan ngu ai gaw shan ni ma hkra hta na kaja htum mu htum re lagat shan gaw. Katsu hta katsu manam ai ngai ya katsu manam pa nkam ai sha chyawm sha ai. Nga ma nkam manam ai ya le ya. Dai lagat ngu ai gaw grai mu ai shi na gaw dai shaw la yang nkau mi gaw lagaw nnan tu wa ai i, nkau mi gaw lagaw rai ntu ai, nkau mi gaw loi pyen lu wa sai raitim yawng mu ai sha re. Dai kaw dai shat kajam dai gam sha tsa malum lu garu kachyi, garu kachyi nga tim ga gumsha gumla gaw ntsun ai dai gaw nmai tsun ai atsawm nga garu kachyi gam sha da. Dai gaw lagat shingbawn ai pyaw poi rai lu ai pyaw poi san san rai sai. Lani mi lana mi sha re shana hkying jahku shi hta gaw bra mat sai. Shana de ya aten hkan le lagat la sa ai ni da nang kaw na ni pyaw nga wan wut tsa lu dai pyaw poi gaw dai rai malu ai lagat la poi dai raitim dai hpe shingbawn ai ngu tsun ai yaw. Lagat shingbawn ai ngu tsun ai pyaw poi. Bai na langai mi gaw um langai mi gaw ndai nat jaw poi mung e numshang jaw sha ai ya numshang ngu ai mi na kaw tsun ra ai rai nga. Numshang ngu ai gaw shawa nat jaw ai shara du ni a nat jaw ai shara mare langai kaw tawn da ai re, nta atsawm di na gap ra ai. Dai kaw kanoi hpun ni hkai za-yat rai nga ai Myen hku rai yang gaw. E dai numshang ngu ai dai kaw laning mi kalang nat jaw poi galaw ai. Ndai mung jawm sha ai nga sat sha ai wa sat sha ai. Num nsa ai dai kaw e num ni nsa ai la ni sha re. Shana de dai kaw na shan ni sihtu ni shan hkak ni la wa jaw ai sha re dai de nsa ai. Dai numshang jaw sha, yi hkyen ai shaloi wo yi lam de mali jaw ai ngu shaning shagu ra ai dai kaw jawm sha. Pyaw poi ngu gaw dai ni rai malu ai. Nnan sha ai ngu gaw nnga ai yaw ya she wu ai re. Moi gaw nnan sha gaw dan rai kahkyin poi nre. "Daina anhte nnan sha na" nga jang shani hkan pa nre shana shan htingbu manang ni hpe saw kam ai ni hpe saw nna "Daina gaw anhte htinggaw ni shat nnan sha ai" nga dai sha re. Ya rai lu ai nnan sha poi ngu grai kadu wa ai gaw moi gaw nnga ai. Nta dingshawn shang ai shaloi e "Nta dingshawn poi" nga ai e dai kaw mung e nat hpe jaw nna si shat gam sha ai sha re. Pyaw poi gaw re banzi daw ai ni ngu ai ndai game ni hpa ni galaw ma ai ma ni. Dai gaw shana chyu rai lu ai shana hkying shi hte hkying kru lapran e gam lu gam sha. Hpang ladu hkrum ai shaning gaw nat ni hpe nga ni ju na kalang mi bai galaw ai ding shawn poi ngu nta kaba galaw jang. Dai gaw nngut ai ni gaw ngalaw ai ngut ai ni sha galaw ai. Nga lu na wa lu na rai pyaw poi ngu ai gaw dai ni rai malu ai lo. . Language as given: Jinghpaw
Format:		Digitised: no Media: Audio
Identifier:		KK2-0014
Identifier (URI):		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014
Language:		Kachin
Language (ISO639):		kac
Rights:		Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Subject:		Kachin language
Subject (ISO639):		kac
Subject (OLAC):		language_documentation
Subject (OLAC):		text_and_corpus_linguistics
Table Of Contents (URI):		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-B.mp3
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-C.mp3
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-A.mp3
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-A.wav
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-C.wav
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-B.wav
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-C.eaf
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-B.eaf
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0014/KK2-0014-A.eaf
Type (DCMI):		Sound
Type (OLAC):		primary_text
OLAC Info
Archive:		Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC)
Description:		http://www.language-archives.org/archive/paradisec.org.au
GetRecord:		OAI-PMH request for OLAC format
GetRecord:		Pre-generated XML file
OAI Info
OaiIdentifier:		oai:paradisec.org.au:KK2-0014
DateStamp:		2021-09-06
GetRecord:		OAI-PMH request for simple DC format
Search Info
Citation:		Keita Kurabe (compiler); Keita Kurabe (depositor); Magawng Gam (speaker). 2020. Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC).
Terms:		area_Asia country_MM dcmi_Sound iso639_kac olac_language_documentation olac_primary_text olac_text_and_corpus_linguistics
Inferred Metadata
Country:		Myanmar
Area:		Asia