OLAC Record oai:paradisec.org.au:KK1-1781

Metadata
Title:		Jaiwa hpan (The types of Jaiwa)
Access Rights:		Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Bibliographic Citation:		Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), P. Ja Li (speaker), 2017. Jaiwa hpan (The types of Jaiwa). MPEG/X-WAV/XML. KK1-1781 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/598c87551e933
Contributor (compiler):		Keita Kurabe
Contributor (depositor):		Keita Kurabe
Contributor (speaker):		P. Ja Li
Coverage (Box):		northlimit=27.331; southlimit=23.137; westlimit=95.335; eastlimit=98.498
Coverage (ISO3166):		MM
Date (W3CDTF):		2017-03-10
Date Created (W3CDTF):		2017-03-10
Description:		Transcription (La Ring) Rai yang gaw Aji chyeju hte ndai Jaiwa dumsa i ntsa lam hku na hpan kade ni baw re, ginra hte kaning re baw hpan ni nga ai nga hpe ntsa lam shawng tsun dan ya rit. E ndai jaiwa nga ai gaw jaiwa "A" hte ka ai ma "O" hte ka ai ma ya gayau gaya naw lang nga ai. Ndai majoi, majoi ai ngu ai gaw ndai masha yu hkrat wa ai shaloi mayat wa ai, law wa ai dai hku lawm htam wa jang she ndai masha a nga sat nga sa ai galaw lu galaw sha ai buhpun palawng ai htung hkying amyu myu dai ni gaw shara mi hte shara mi nbung mat wa ai. Ndai yu hkrat wa ai hta hkan nna lagra wa ai le. Masha a ndai civilized byin wa ai e dai hku yu hkrat wa ai dai hpe majoi ai ngu ai. E rai jang she majoi shingra nga jang gaw shingra nga ai gaw e ndai ta-ba-wa a-ya (naturally) ndai ashe hku masha e hpan-tee (hpan lajang) la ai nre ai sha shi hkrai shi ya Myitkyina ga e ya wa kahkyin taw nga ai. Hugawng na ni du ai Putao ga na ni du ai Mali nmai wa lawng du ai Sadung du ai Manmaw du ai. Mungmyit sinli du ai wanleng lam de na ni du ai e Danai ga de na ni du ai. Ya yawng nang kaw wa kahkyin taw nga ai. Dai dai hku rai na kahkyin ai dai gaw gara shani kaw na anhte saw shaga laika hte shaga nna "Myitkyina de yawng e kahkyin ga" ngu na shi a planning soi nna dai hku kahkyin ai nre. Shi hkrai shi kahkyin ai shi hkrai hkrai kahkyin wa ai. E moi mung dai hku byin ai hku rai nga, shi hkrai hkrai dai hku kahkyin wa ai. Dai hku kahkyin nna she dai kaw na shara nshang jang shing nrai lama ma a majaw bai bra, rai na dai hku kazik kazak rai nga mat nna she shara mi bai lawu kaw shara mi bai kahkyin e dai zawn re hpe e ndai "Chyaihku Majoi law Hkranghku Majoi" law "Malihku Majoi" law nga ai dai hku tsun ai. Rai yang ya myen ni kaw gaw ndai majoi ai ngu ai ndai hpe "Hkit" ngu nna tsun ma ai. "Pathama Bagan hkit, Dutiya Bagan hkit" nga. Mi shawng e Bagan hkit kalang mi hkaw hkam langai mi dung nna grai si-kar grai hkyik hkam lai wa sai. Dai hkaw hkam wa a prat htum mat jang dai kaw hpun kaba ba ni yawng tu mat sai. Maling mala ni rai mat sai hkaw hkam hkaw ni mung yawng daw na hte daw mat sai. Dan rai mat wa ai pang e prat langai mi hta shaning latsa ni lahkawng tsa ning na ai hpang langai mi bai hkaw hkam bai tai wa ai shaloi gaw bai hkaw dung nna dai kaw na mungdan bai up hkang ai. Ndai shawng na Bagan hkit hte dutiya Bagan hkit gaw nbung hkat sai. Ndai shi a rawt galu kaba ai lam mung nbung hkat sai. E shawng na gaw ntai nmai sha rai na hpang na gaw dai hta loi hkyik sana, hpang na gaw dai hta loi hkyik sana. Dai gaw myen hku gaw "Bagan hkit e Inwa hkit, pathama Bagan hkit dutiya Bagan hkit" nga na dai hku shamying ai. Shanhte gaw shara nhtawt ai, dai shara mi bai de, dai hkit langai rai sa. Hpang e bai shaning latsa ning na yang manga shi ning na yang hkaw hkam langai bai dung. Dai hkit langai rai sai. Dai majaw shanhte kaw gaw shara nhtawt ai. Anhte kaw gaw dai shara kaw bai de ai lam nnga ai. Bai de ai gaw lawu de she bai de sai, htaw de gaw nga nmanu ai le masha htinggaw kade nshang ai. Myu de na matu nmai ai. Dai shani jang gaw masha gaw grau lani hte lani grau law wa ai. Dai shaloi ndai kaw gaw latsa rai na nga yu ai shing nrai lahkawng tsa rai na nga yu ai. Dai kawn bai nawt na gaw hkying mi rai nga yu ai. Dai kaw na bai nawt jang gaw hkying lahkawng ga shadawn dai hku na nga hkrat wa ai. Ndai hpe e ndai hku nga hkrat wa ai ndai hpe e Jinghpaw ga gaw "Majoi" ai ngu ai. Majoi shingra bum nga jang gaw "Dai hku yu hkrat wa ai shara ni nga ai bumga hpe e Majoi shingra bum" ngu na anhte nga hkrat wa ai dabang ni le, anhte nga hkrat wa ai mare de lai wa ai, buga de lai mat wa ai dai ni hpe e anhte gaw e Majoi shingra majoi hkrat wa ai. Shingra ngu ai gaw mi tsun ai hte maren plan hte nre. Shi hkrai shi dai hku kahkyin ai, dai majaw Majoi shingra nga. Shaloi she Majoi shingra nga jang "Majoi" ngu ai ndai hpe dai zawn rai na masha law hkam hkyik hkam ai hku na nga ai. Dai hpe e "Majoi" ai ngu na tsun ga ai rai jang she ndai "Ma" hpe la kau ai, "Joi" ngu ai hpe la ai. Ndai "Wa" ngu ai ga gaw ya jahtai galaw ai, ndai shingnoi galaw ai. Dai hpe gaw shingnoi galaw ai jahtai galaw ai ngu na ntsun ai. "Shingnoi wa ai ndai jahtai wa ai" ngu na tsun ai. Wa ai ngu ai, wa ai ngu ai shi a lachyum lam yan gaw mi shawng e jahtai galaw ai wa mi shawng e kalang mi shi galaw ai. Dai wa galaw ai hku hkrak sha bai hkan galaw ai. Dai hpe wa ai ngu ai rai nga. Jahtai galaw ai mung mi jahtai nga sai dai hpe dai hte bung hkra bai galaw ai. Dai hpe "Jahtai wa ai" ngu na tsun ai. Galaw ai nga rai jang gaw tinang hkrai laksan lama mi hpe galaw ai hpe tsun ai. Lama mi hpe galaw shapraw ai, ya ndai wa ai ngu ai ga gaw laksan galaw shapraw ai nre. Shi gaw shawng na ni galaw lai wa sai hpe bai galaw ai. Amyu mi tsun ga nga yang dai hpe she n-gup hte "Joi" nga ai gaw majoi ai, "Wa" nga ai gaw dai kaw nga lai wa ai labau hpe mahkra bai tsun ai lachyum dai hku re. Jaiwa ngu chye na sai nre i? "Majoi ai majoi hkrat wa ai dai kaw gara hku majoi hkrat wa ai kaning rai nga hkrat wa ai" ngu ai dai hpe e langai mung nhkrat hkra dai prat na lam, dai majoi kaw nga yang na lam hpe n-gup hte bai ndai n-gup hte bai repeat n-gup hte bai tsun ai. Dai majaw dai hpe tsun lu ai wa dai hpe e "Jaiwa". Dai mi nga hkrat wa ai dai ya Jinghpaw hku rai jang gaw "Moi chyi nma ngu ai nga pri npra ngu ai rip sumwawp ngu ai nga, hkrip sumhkrawp ngu ai nga dum sumwan ngu ai nga grup simkram ngu ai nga ala ningba ngu ai nga anum ningba ngu ai nga ai, shi hkam ala hkum hkam ala ngu ai nga ai shi hkam anum ngu ai nga ai. Dai n-gawn chyanun ngu ai nga ai hpunggam woi shun ngu ai pra ai, hpan ningsang ngu ai nga ai" e dai hku mi na dai hpe sint ke sint ke evolution dai hpe e tsun hkrat wa ai. Tsun magang tsun magang gaw mi gaw ndai ashe zawn san ai e summwi zawn san ai. Summwi ngu na ntsun ai lo "Summwi zawn san ai mi nga ai" dai kaw shingtai kanu baw mung ntu lagaw mung ntu re dai ma dai kata kaw rawng taw nga. Dai kaw na she atwin-thadan (hkrang) galai nna she chyi nma ngu hte pri npra ngu byin ai. Dai kawn she rip sumwawp hkrit sumhkrawp nga ai gaw hka bawp zawn san ai, nga gaw nga na sa jum jang mat mat re. Dai prat dai hku galai mat wa ai. Ndai ding rai na galai mat wa ai. Dai hpe tsun nga ai dai hpe tsun hkrat wa lu ai dai. Rai jang shangai wa ai lam tsun ga nga yang nat hpe kade lang shangai ai nambat kade hta gara hpe shangai ai dai ni yawng tsun lu ra ai. Rai na masha bai shangai wa ai tsang ni, hpun kawa ni bai shangai wa ai tsang ni, hpun kawa gara gaw gam re gara gaw naw re, lagat ni gara gaw ayi re gara gaw ala re e dai zawn re nga ni jum ni e ndai hkakrit hkadawn ni rai na ndai e dai mungkan ga kaw nga ai baw nam shan shan nga, chyahkyi zaunyi du dumsi dai zawn re ni e shangai ai. Dai mung shanhte yawng nga ai. Anhte gaw kapik kapawk na ai e gashadawn du dumsi nga, dumsi gaw tu rai nga ai. Tang gaw hkan rai nga ai labawm hkan tang nga hkan gaw, dumsi gaw tu rai nga. E dai zawn re she tsap gaw la rai nga. Tsap la e dai zawn re e shanhte shangai mat wa ai gaw mying ni dai hku, lagat mung dai hte maren gat chang gaw gam rai nga. Rai na shingbai gaw la rai nga. E dai shanhte mying ni yawng dai hpun kawa ni mying wara gaw hpabaw walaw gaw hpabaw e dai wure gaw hpabaw nga ai dai ni yawng dai hpe yawng gawn dan lu ra ai. Kaga hpa bungli law law nnga ai dai hpe kung kyang ai dai wa hpe e Jaiwa ngu na tsun ai. Rai sa Jaiwa ngu ai chye sai. Rai jang she ya anhte gaw Jaiwa ajet anhte ndep kau sai. Anhte nat kau ai gaw shaning latsa ning jan mat sai. De a wo ra maga de gaw dai baw masha ni grai nga ai. Dai baw masha ni grai nga ai rai na htaw lamu de na ga anhte nchye na ai lamu de na ga hpe e anhte hpe e ga hte tsun dan lu ai myi htoi ngu ai ni nga ai. Myi htoi ngu ai nhtu ndai kaw garang kau nna grai dai ai dai hpe ning ning ginchyai da nna ndai kaw kabye lung ai. E htap sumshi kru htap sumshi masum kabye lung kabye yu kabye lung kabye yu rai. Dai ni tsun ai ga ni hpe matsing tawn da. Dai matsing tawn da ai ga dai hpe e shanhte gaw namlap kaw ka ai. Namlap mung je mat je mat rai jang hpun hpyi kaw bai ka. Hpun hpyi mung shanhte na wa sa nga jang je mat jang hpang e gaw shan hpyi kaw bai ka. Shan hpyi kaw bai ka nna she e dai hku nna ndai hku hkumba nna she dum kaba kaw bang da ai. Um laika dum ngu ai shan hpyi kaw ka ai majaw shan hpyi laika dum ngu ai. Um dai kaw dan re bang tawn da ginru ginsa masha ni a jahpan hpe anhte nchye ai raitim mung yu li hku hku wa ai. Yu li hku hku wa ai shaloi yu ni e namlap ni yawng sha kau ai. Hpun hpyi ni yawng sha kau ai, hpun ni yawng hkraw mat sai. Mam ni hkainu ni hkum tsun sa nam maling ni yawng hkraw mat sai. Lap ni mung yawng sha kau sai hpun hpyi ni mung yawng sha kau hpunru ni mung yawng htu sha kau. Dan rai wa ai shaloi shat hpa nsha ai shaloi she shanhte zang tawn da ai shan hpyi dai hpe ju adup sha ai, manga ning na ai. Manga ning ginru ginsa ni jahpan gaw nchye ai manga shi kun latsa kun dai gaw nchye ai raitim mung shanhte manga ning nga yang shan hpyi mung ma ai. E rai na ndai yu li hku mung hkoi mat ai. Dai laika dai lu ai, laika dai gaw ya sha mi tsun ai ndai shan hpyi kaw ka da ai majaw shanhte grai matsing ai. Rai yang laika dai wa ju sha kau jang gaw ndai e ndai laika ndai gaw anhte laika nrai mat sai. Ju sha kau sai raitim mung ndai hpe hti yu ai ni bawnu kaw angaw angam ni naw ngam ai ni naw nga ai. Dai ni gaw jaiwa dumsa ni rai nga. Dai ni gaw matsing ai shi matsing ai hte shi dumsa un ai bai na la na dai hku na bai matsing mat wa ai. Dai majaw Jaiwa ngu ai hte shan hpyi laika ngu ai gaw langai sha re. Dai gaw hpabaw baw rawng ai nga yang mi tsun ai hte maren myi htoi ni tsun ai ga rawng ai. Jaiwa dumsa ni tsun ai ga rawng ai. E shanhte nan shanhte mu mada la ai ngayawng ngapra sat-kya-wa-la dai hte seng nna shanhte mu mada la ai ni rawng ai. Dai hpe tsun ai e rai jang moi gaw nat ngu ai ni hte ma rau nga ai re. Nat ngu ai ni hte rau nga yang she asin npye ai lam nga sam ai. Masha gaw le (zen) nga gaw, nat gaw kalang lang gaw nzen ai zawn zawn dai hku byin. Rai na she ndai nat hte masha madin dat ai ngu ai madin dat ai ngu she shingnoi hte dagup tawn da. Nmu sai nat ni sa hkawm ai nmu ai rai yang she "Nat ni hpabaw sa tsun ai marai kade sa ma i ngu yang" gwi wa gaw naw tsun taw nga ai. "Marai manga sa ai, marai kru sa ai palawng gaw kaning re hpun ai" nga. "Nang gara hku mu ai" ngu yang she "Mai dang hku mu ai le" ngu. Dai rai gwi hpe gaw maidang sha pat ya myi gaw npat ya. Daini du hkra gwi gaw nat naw mu ai. Dai majaw dai maidang pat ai majaw ya, ya nang kaw na wa nna gwi mai ningdi na kalap yu u le dai maidang hku kaw achyang re dai gaw wo ra ashe kaw na lagat kaw na kamai kumlet matsut tawn da ya ai. Anhte shinggyim masha ni a maidang gaw chyang ai kun nchyang ai kun yawng na chyang ai kun gaw nchye le gwi maidang gaw yawng chyang ai da. Dai gaw rai sa dai gaw Jaiwa ngu ai ga. Dai majaw dai gaw tsaw dik rai sai. Dai majaw dai wa hpe gaw hkringwa nngu sai dai wa hpe gaw "Jaiwa" ngu ai dai mi tsun nga ai lachyum hku dai hku Jaiwa ngu na lang ai, janmau rai nga. E Doctor of Kachin Oral Traditions rai nga. E n-gup hte tsun ai kaw kung ai dai mi hpaw ai ni madat yu u le dai shi gaw laika yu ai nre lu. (Yu maya ga shaga hkat taw ai shara re, maumwi hte nseng ai). (Yu maya ga shaga hkat taw ai shara re, maumwi hte nseng ai). (Yu maya ga shaga hkat taw ai shara re, maumwi hte nseng ai). (Yu maya ga shaga hkat taw ai shara re, maumwi hte nseng ai). (Yu maya ga shaga hkat taw ai shara re, maumwi hte nseng ai). Ngai laika nchye myi nmu na le laika nchye tam wa ai. Ngai na laika maling kaw ngai bai sa dam taw taw re. Gai ya shi shaba wawt ai shaloi, shaba wawt ai shaloi shaba lap shing nrai jang kahtan hpe jahkraw tawn da ai. Kahtan hpe jahkraw tawn da nna dai hpe e htaw garap kaw garau da ai. Dai hpe wan wut nna she wan kaw ju ai. Dai kaw wan kap wa sa nga jang "Hpawng" nga jang wan ni gaw ngap rai si mat ai. Dai shaloi dai kapaw wa ai ga hkang hpe kawa mun wa dingzang rai na pru wa ai. Dai hpe yu ai, dai hpe Karai Kasang gaw ndai hpe lachyum rawng ai hku shanhte hpe chye na shangun ai. Dai ninglawt nga ni dai hpe chye ai. Shaloi ndai hpe jaw hkra tsun lu na matu ndai kawa kahtan gaw sama a lahta na le. Ndai ram ram sha law ai gaw wahtan gaw, dai lami laman laman kaw e ju nna kapaw nna dai kaw sign yu la ai le. Dai yu na rai jang ndai kawa hpe shi matan ai ngu ai. Matan ai ngu ai, shakawn ai le. Nshakawn jang ga kaja npru hkraw ai. Shi kabu jang she ga kaja pru na re. Dai majaw masha shakawn, shakawn jang she e ya anhte sara ni hpung sara ni nnga e "U shan shadu jaw jang she tara atsawm hkaw wa" ai nang katsu banau kangau jaw yu u kadun sha hkaw nna hkring mat na ra ai. Shi hpe atsawm di jang shi atsawm nga na shaga ai. Ga teng ai tsun wa ai dai majaw shawa masha hpe ma shi gaw shawng shakawn ai. Dai shakawn nna rai jang shawa masha shi hpe madi shadaw wa ai. Rai yang ya ndai kaw e ndai ngai gaw alut ndang tsun ai. Shanhte ndai alut tsun ai laika nyu ai gaw. Ndai gaw ngai ka da ai she re, shanhte nka da ai. Kaning nga ta nga yang "E machyu shamat madai kahtat mi ningdung shara ningnan lat, mahku shingra ningnan prat yang jan nu ningsan ni hpraw wunbu lun nna ru ndai, wudaw wuhtun ntu ndai wukang nka ndai hpraw wungu gun nna ru ndai wukang n-ga ndai wudaw wuhtun mung ntu rai she machyu shaman le lamaw ruchyup e roi nru ndai, ga ginrit e kai rai na tu ndai ndung waroi e ru nna ru ndai, pang wudam ai shawn nna tu. Ndung wa roi e ri bang wudam e shawn nna hkri, ndung wa roi e ri bang wudam e hkri, bunghkrawng e magup e ndaw i lamam magup e nsa hpring hpawk machyu shamat. Hkra ladaw e maden ningra lagam machyu laga mi du yang e, tsawp laga raw nna wa gam mi du yang hprawn but bu mi hkraw hpraw wunbu mi sut su. Hpraw wunbu kawng machyu shaman bunghkrawng magup e ndaw ing lamam magup e nsa hpring, bunghkrawng magup ndaw ra lamam magup nsa chya, lami mama laman ni masa ndai machyu shaman nang lamun hpung bawng barai nna ru ndai latsa hpun bawng ashai nna tu nshe shi yang marawn e ru, shi yang marawn e ring ai ndai kadan chyinghkang e tu kadan chyinghkang e chying bum e ru yang bum e lu ndai lang e tu yang lang e hku nshe le pyi layang e ru yang pyi layang e hku mazup lai nang e ru yang mazup lai nang e nu ndai. E chyaulung ninghpawng e ru yang chyaulun gninghpawng e lan chyauhpa ninggap e tu chyauhpa ninggap e gun. Bamung ninghpum e lu yang bamung ning gup e lun, lun ndai paman ninggap e du paman ninggap e gun hkinjawng ninghpum ru hkinjawng e ri ning dai hkringmang e ninggap e tu hkringmang ninggap e chying ning da e machyu shaman e. Shinggyim hte jaw shamawn e kanawn ndai masha hte prat latsa e kapyawn njin nna ya ya wundung shingra magup e nam mana ru ndai re mahku wu sumbawng aga chyam nna tu ndai ya machyu shaman e ninghpawm ai wat yang wayang e sat ya yang numru nlung ai la hkra shingkri ndung ai yaw ndung de e hkringlai bung tsin e mung nwai ai yaw nhpang de e wunbu sharu e mung ndai ndat wa pyi mi nnga wa tsa mi nnang wa tek wa ka mi nnga wa pyi wa tsa mi nlung wa tek wa ka mi nshung rai she lamyi mi ra ndai laman masa lamyi ying nna numdaw nhpung hpring nna n-gup aru n-gau e shagu nshe ndung mawt nhpang de kran ndung wa roi e lawoi e kawan rai na bai wunbu ai lanawn hkra wunjawn ai hta hta lakawn nna marup e pyi nmanat ai sha htingwan e kaga mi nmadat ai marup e nkading htingwan e nhkring lanawn nna she machyu shaman e ja la-ing e lup gumhpraw ginding e sup, lup ding e garau, garau gumhpraw lup sawn e hkrau, ja shayi gaw lamawn ngu nna reng gumhpraw shadang gaw kan latsa ngu nna kyem, ya ja shayi ja shayi gaw ngu nna lanu, gumhpraw shadang kan sumri ngu nna lahku machyu shaman e, ya daihpawt ningdung e htaw ja la-ing ngu na shayu, gumhpraw ginding nna jahpu nna she nang jan chyinglaw tsan e shamawn laijung e madang rai she nang dumhpawng shara ndaw lahkru wan ju galet yu, e layung shamawn shayu, laja wan htaw e katset nna lagaw jahpu, mayun shabawn nna shaman yu wude atsang jahpang nna ahtawk, ahtawk nna lahkru wan ju wan ju e wan ju shamawn she gala yu ga, laja wan jut katset lagaw she shaga yu de" grai naw galu ai alut tsun ai. Anhte moi na ni hpe ahtang hkum kaji dam, anhte nlu ai. Grai jet ga nga tim dai na lu jet ai hpawt de malap ai. Shanhte gaw ndai Jinghpaw ni yawng byin a ta ngu yang dai hku gaw bai nre. Byin ai wa mi she byin ai. Shung ai wa mi she shung ai. Dai dumsa ni kaw chyu ngw lawm tim mung dumsa ga yawng chye na ai, nmai dum sa ai. Ngoi wa yu yang ka-yan njaw hkraw ai. Nsen kun tune kun out mat wa sharp mat na kun flat mat na kun. Gasi n-gu mat ya ndai zawn nga shi gaw ka-bya hte yawng kraw kraw kraw kraw rai dai hku. Ya mi hpaw wa ai ni yawng ka-bya hkrai rai nga. Yawng ka-bya hte ya wo dumsa ai ya dumsa ai lam bai tsun ga. Ya dumsa ai ngu ai hta e tune shi a kaning ngu na i key tune lahkawng nga ai. (Aji jahkring mi, Aji jahkring mi hkring la na kun, hka ni naw lu la na kun, Aji hka naw lu la ga i. Ngai na nau nna ai gaw, "Hka loi lu la u". E minute manga dang hkring la ga i e shinggan pru ai ni pru la u ga le. Aw langai mi chyeju hte dai tsun nga laman hta phone ni hpa ni gaw yawng njum ai hku i. Rai na she ndai ndai hku di ga le session langai mi hpe hkying hkum mi hkying hkum mi di ga le i. Ndai laman shinggan pru ai ni hpa ni nau ngalaw ai sha e ya break time ten naw sa la ga. Jahkring mi hkring la ga i Aji. Gai ya dai dai lawu kaw e hkring wa ngu ai nga ai. Dai kaw anhte shinggan masha ni gaw nau nchye ai. Shanhte shada gaw ndai gaw hkring wa re nga jang gaw shi gaw mu nat dumsa na, mang dumsa na e dai mang dumsa ai mu nat dumsa ai. Rai na ndai sa wa si ai numla hpe dumsa ai. E ndai mu lun ai nga ai mu nat dumsa ai dai ni gaw hkring wa hta na pyi ninghkring ni Master madang rai nga ai anhte ya na hku rai yang Master madang. Rai yang Diploma madang naw nga ai. Ndai gaw dumsa nga ai. Dai grai kaba ai wa hpe mung dumsa ngu tsun mayu yang mung tsun ai sha re raitim shanhte shada e hkungga nna shaga hkat ai shaloi sha re. Anhte shinggan kaw na gaw gara mi re, kaba htum ai wa hpe mung dumsa sha ngu yang ngu. Dumsa ai gaw ndai tune lahkawng nga ai. Ya dai dingga gawng nga dai gaw ndai ndai ya mi ngai hti ai dai kaw na timing tune dai kaw na la ai shi. Myu lahkawng nga ai Hugawng de na ni ma dai la ai. Ndai malihkrang walawng mali nmai walawng ni gaw shi gaw shi a dumsa tune origin hpe lang ai. E ndai de na ni gaw dai de a dumsa ga dai mi shi tsun mat wa ai hte mi ngai hti ai bung nga ai nre i. E dumsa ai "Aw matsaw du wa mawlan ningtsa du wa gumhpan lamaw sharat nang gara ngu wa ninggawn hpe nang shingja" nga dai hku aw jawp chyu jawp jawp chyu jawp rai nna nau nna ai sha dumsa shangut kau ai. E dumsa ai ngu ai gaw gara kaw hpang ai i nga yang nat jaw hpang wa ai kaw na "Hparai nat jaw wa ai kaning rai nat jaw wa ai dai ni gawn ngut jang she hparai hkungga jaw ai, hparai na u jaw ra ai wa jaw ra ai" nga dai ya mi hpaw ai kaw dai kadai kun dumsa ai dai wa dai tsun taw nga ai re shi. E nga hpe she "Gai nang tsi sha sai nrai i" Sha sai" nga "Tsi sha jang gaw nang ningji ningwoi ni tsi sha kau nna tsi sha ai kaw nanhte ning woi ni lawm ai. Dai re majaw nang shinggyim masha ni machyi makaw hkrum yang sha na tsi tsihkrung tsiwa ningji ningwoi ni sha kau ai dai majaw ya prat u, lawan prat u nang ma-ut kau ai" nga "Ah kata de rai mat sai nlu prat sai" nga. "Nlu prat jang kaning di na" nga jang she "Nang si ra sai" nga. Shaloi she "E dai kaning rai hpa majaw si ra ai ngu ai dai maumwi dai naw hkai dan rit" nga dumsa wa e nga kanu wa dai hku tsun. Dai majaw dai hpe "E moi na anhte kaji kawoi ni prat hta shinggyim masha ni a tsi nhpan kaw na tsi i, tsi sun kaw na tsi sha kau ya ai. Dai majaw anhte nanhte shinggyim masha ni tsi bai hpyi na rai yang anhte hpe hkungga kumhpa shatai nna hpyi mi" nga na ning ji dwi tsun da ai". "E ji dwi dai hku tsun ai nga jang gaw jiwoi jiwa a matsun ga shaka ga ningdat nga ai re majaw ngai si na mung nhkrit sai, htan na mung ngai nmyit sai. Nga si yang mung n-nbaw sana, nga htan yang mung n-nyaw sana shan nging shan tawn mung nsit sana". Nga wa yawn jang she joi kru shi ram rai na hpe sat ai wa joi sum shi pyi ndu mat ai nga ai. Nga shan dai hku byin ai nga ai re lu. Dai majaw shi hpe maumwi atsawm hkra myit dik hkra shi hpe penalty jaw (je yang) ai shaloi si ari jaw ai shaloi dai tsun ra ai. Shaloi shi "Ngai dai hku nga yang gaw jiwoi jiwa ni a ga ningdat nga ai nga jang gaw ngai hpa nhkrit sai, dai majaw htaw nga wulawng de mung nmachyi na re nga madu ni hpe mung nmatsa sana, nanhte dumsa hkinjawng ni hpe mung nmatsa sana ngai myit hkut myit dik ni ai" nga jang gaw shan nging mung nyawm sana shan tawng mung ntawm sana. Dan nga jang gaw shan nyawm ai "E joi mali shi ram sha rai na re ngu yang pyi matsat shi ram du wa ai". Dai dumsa wa hta grai ahkyak ai. Rai na moi na ni nga rem ai ngu ai gaw nhpan kum nna rem ai nre. Maling kaw "Htawra anhte nga kasha rai nga" "Nre lo anhte nga she re" nga nam kaw layung hte she "Anhte nga re, nanhte nga re" nga. Dai hku tsun hkat ai. Nga rem ai nga ya na zawn rai na nam dan jaw nna rem ai nre, nam kaw nga ai ni hpe she dai kaw na she ndai lam lai ai kaw ningre bum lapran kaw nang de pat, nang de pat di nga ni hpe dai de gawt bang nna pat na she a dai tinang gyit mayu ai wa sat sha mayu ai wa hpe gaw sumri hte gyit ngam ai ni yawng gawt shapraw kau. Dai nnan nta de shawng daw gaw nta de ndun wa ai. Dai kaw shadaw jung nna she shadaw kaba jung ai lahkawng jung ai. Ndai kaw nda hku bai bang, ndai kaw ma shadaw kaji langai bai jung rai di ndai kaw nda hku bang ai hte ndai shadaw ndai, ndai wa kaji ai ndai yan gaw ndai ram ram law ai. E dai kaw ndai hpe e "Nga dang" ngu ai rai nga. Nga lak wa ai shaloi nde de re ni yawng baw mat wa ai. Nga wula kaba ba ni lak ai shaloi mung nde de re mung kade jung da tim yawng gang daw gang baw mat wa ai. Dai majaw ndai ram re hpe dai lam ka-ang kaw jung ai, dai hpe e nga dang ngu ai rai nga. Nga hpe shadang ai majaw nga nli hprawng na matu gyit da ai shadaw dai hpe e nga dang ngu ai. Rai gaw nga hte dumsa shaloi ndai nga hpe shadang ai shadaw hpe ma shakawn ai. Dai hpe ma ndai jahpan kaw shalawm ai le ndai nga ya ai jahpan kaw shalawm ai. Rai jang mi yat nga ni a prat de du wa jang mung dai shadaw dai hpe gaw ndaw kaw bai wa jung. Rai na she dai kaw gyit nna she nga hpe sat. E ya anhte matsing wa ai shaloi gaw dai nga ni hpe gaw nta ndaw kaw jung na gyit ai dai nga dang ngu ai. "Nga" ngu ai hte "Wu" ngu ai maren sha re. E wula wuyi wuhpraw wupra wulawn dai hte maren ngayi ngala ngahpraw ngaka, nga ngu ai hte wu ngu ai gaw Hanson gaw dai hpe wu ngu hte lang da nga ai. Wudang nga nga shadang ai shadaw ngu ai re. Dai jang she anhte gaw nga hpe shadang ai shadaw, htaw chyum laika kaw na gaw Yesu hpe shadang ai shadaw shing nrai damya ni hpe shadang ai shadaw. Rai jang ndai yan pung-san nbung mat ai. Pung-san nbung tim lachyum gaw bung taw nga. Dai majaw Myen hta gaw dai baw nnga ai. Kaga nkau mi kaw mung nnga le Japan kaw nga ai kun gaw nchye ai. Dan re nnga ai, dan re nnga jang she "Kar-taing" nga na tsun ai "Lalam nna si ai shara". Yesu hpe hkap la ai hpang she ndai gasi ndai lu ai. Anhte gaw Yesu nang de garai ndu kawn gasi dai lu nga chyalu. Ngadang ngadang nga wudang nga. "Wudang hpai la lu ai wa gaw" wudang ngu dat jang Jinghpaw ni yawng chye na ai. Rai yang gaw ndai wudang a ahkyak ai lam ndai kaw sat ai ndai kaw gyit nna sat ai ndai wa ndai wa si ai majaw htaw nhku kaw na nta madu wa hkrung wa ai. Htawra wa kaw sai hkyet mat wa ai majaw ndai wa a sai asar-htu ai, dai hku rai nga. Dai majaw hkungga ngu ai gaw e nta madu wa si na malai si ai wa, nta madu wa a sai malai sai hkaw hkrum ai wa. Rai jang shinggyim masha ni si na malai si ai wa dai wa hpe Yesu hpe e "Hkungga mung mai re ai, hkinjawng mung mai re ai" nga jang gaw hkungga mung shi rai hkungga hpe nawng ai hkinjawng wa mung shi rai hkungga hpe hkap la ai mung shi rai shi chyu sha she paran sha taw nga. Yesu gaw Karai Kasang mung shi rai nga. Rai jang gaw ap nawng ai hkinjawng mung kaga ni galaw ai gaw nhkum tsup ai shi galaw ai gaw hkum tsup ai. Hkungga mung kaga hkungga ni gaw nhkum tsup ai, shi gaw hkum tsup ai. Dai majaw ndai ndai zawn re anhte ya hkristan makam masham hte seng nna raitim mung anhte kaw mi kaw na dai nga chyalu nga chyalu rai nga ai. Nga chyalu re majaw e hkristan makam masha du ai shaloi anhte e n-yak ai le. N-yak ai lam gaw kaga lam ni law law nga ai. Langai gaw ndai "Ru sai lam". Yesu hkristu hpe nang hkap la sai i, nhkap la shi ai i nga dai gaw secondary she re. Nambat langai gaw "Wo ningwa ba ni nat kau sai da lo" nga jang "Taw ningwa ba ni pyi kau sai gaw anhte mung kau saga law". "Dumsa wa nat kau ai da" "Dai wa kau mat jang gaw anhte hpe kadai dum sa na yawng kau ga" ngu mare ting rut. Ru sai hku sa ai. "Ningtsa ba kau sai da" "Ningtsa ba pyi kau sai gaw anhte mung kau saga". Dai hku rai na htaw mahkrawn lanawn shanhte hte matut manoi ai amyu ru sai yawng kau mat nna hkra. Kalang ta lani jan e nat jaw kabai kau na hkristan zeng tai mat ai. Dai gaw dai ma npawt lawnglam re. Rai na kaga npawt lawnglam langai mi gaw shinggyim masha ra ai gaw Karai Kasang hpe ra taw nga. Karai Kasang hpe ra taw nga ai she Karai Kasang hte nhkrum nat jaw ni gaw. Karai Kasang hte hkrum ai gaw dumsa wa yan hkinjawng wa grau nna gaw dumsa wa sha rai nga. Dai wa gaw shani shagu hkrum nga. Nga ap ya e hkungga ap ya shan jaw sha dai wa hte gaw shani shagu hkrum taw nga. Wo ra ngam ai ni gaw dai nga shan atawk nna shadu hkut jang dai sha la, ting nga hkra di sha la na shana de wa mat, hpa Karai Kasang hte mung nhkrum ai. Shanhte gaw majoi shan sa sha la ai sha re. Dai zawn sha shanhte gaw ndai myit masin kaw ra ra rai taw nga ai. Man taw nga ai, dan rai man taw nga ai ten hta sasana du ai. Sasana ni bai du jang she "Gai mahkawn hkawn yu mu, hkan yu mu yaw" "E dai gaw dumsa ni hkan yang nram ai i" nga "Nre da ya gaw yawng yawng hkawn ra ai da" nga. Myit hta "Aw ngai ma dumsa rai nga ai i ngai ma hkin jawng she rai wa nga, moi gaw dumsa ni sha she mai tsun ai. E dai dumsa wa gaw atarawk nga na sa tsun taw nga ai. Hpa tsun ai kun gaw ngai mung nchye na ai raitim Karai Kasang hte shaga hkat ai gaw dumsa wa she re. Raitim ya gaw ngai mung mai shaga ai nga jang gaw ngai ma dumsa ni hte maren rai nga, hkin jawng wa hte mung maren rai sai, reng bung sai, dan re ndai hpung chyawm me nyam na rai re nga" na "Mungkan ga na amyu shagu" (Jinghpaw hymn mahkawn kaw na gasi yan mi) "Grai tsun yu" nga yang maru gumgai wa "Mungkan ga na amyu shagu" (Maru nsen hte) "Njaw ai e" nga. "Bai tsun yu" "Mungkan ga na amyu shagu" (Kalang bai hkawn dan ai) "Mungkan ga na amyu shagu" (Maru nsen hte sha bai hkawn) masum lang tsun yu na njaw jang gaw sara wa hpe bai tawng ban ai "Mungkan ga na amyu shagu, sara e maba maw" (Maru hku shalawm ai) nga ai. Dai tune hte nan sara hpe bai tawngban nga. Rai jang ndai tune hte rai jang tune hte shaga hkat ai shanhte a htung nga ai gaw. Rai jang she sara wa hpe mung tune hte she ndai e moi Manmaw ga e chyum laika sharin yang Jinghpaw ni nchye na ai lam nga ai da. Aw Sam mung ga kaw nga kun law moi na ni she tsun ai. "Ndai masum gaw nga langai gaw nga re ndai gaw yak nga ai law Sara kaba e" ngu shan hpraw Sara wa gaw dai she shan hpraw Sara wa bai sang lang ai da "Ya nanhte la ni kaw e manye masum tu ai nrai i ndai langai gaw nye lang ndai lahkawng gaw di ndai yawng manye hkrai rai nga le" ngu "Aw chye na sai chye na sai hkum sang lang sa hkum sang lang sa, dai grau sang lang magang grau shuk magang ya dai hte ram sai" nga. Dai kaw na kadai mung gasan nsan mat sai ya du hkra atsawm nchye na. Rai mi nga hkrai tsun wa na shadu nna. Shan hpraw ni hpe gasan nau san ai baw nre hpa kun she tsun pru wa ai. Dai zawn re ndai anhte ra nga ai anhte ra katsit nga ai "Taw ngai wa Karai Kasang, dai gaw Karai Kasang hte ga shaga ai rai nga". "Koi ngai wa mung Karai Kasang hpe ga mai shaga ai nga yang gaw ke dai gaw hkrak dik sai, saw saw saw lawm ga lawm ga lawm ga" ngu yawng dai hku lawm. Bai langai mi gaw anhte a npawt nhpang hkap la ai makam masham hta chyum laika na npawt nhpang lam ni lawm ai. Ngai Dr. Hanson hpe grai shakawn ai, dumsa ga wa shade hka ja rau ai. Ya chyum laika hti ga shaka dingsa hti yu yang dumsa ga wa grai rawng taw nga. Dai hte shi kaning, gara hku gan hka ja rau ai, ya anhte gaw dai hka ja na ya du hkra myit rai nrawng ai. Shi gaw grai hka ja rawng sai hku rai nga. Htaw bumga kaw du ma langai machyi taw nga ai da. Ma langai machyi taw nga, "Mani gaw nga sat wa sat rai na she ma dai mai wa na matu dumsa ni sanit matsat rawk rawk rawk rawk rawk. Daini jahpawt gaw ma wa gaw hkamja lam grau sawng wa taw nga. Shaloi she kanu hkrap ai da "Wa Karai Kasang e", "Dai hpabaw tsun ai rai hpabaw tsun ai rai" nga "Aw ndai shinggyim masha nga yawng nga pra hpe hpan da ai dai wa hpe shaga nga". "Taw nanhte mani nanhte nga sat jaw ai wa hpe gaw nshaga ai i, dai wa gaw nshaga ya dai mani nga mung njaw ai wa hpe shaga ai i" nga. "Htawra wa gaw hpan da Madu rai nga ndai wa gaw karum ai wa sha rai nga" ngu kalang ta ta bai tsun. Yehowa ngu ai shara kaw Karai Kasang ya Isrelela ni kalang mung ntsun yu ai ga Yesu sha tsun ai ga anhte Jinghpaw ni tsun ai lu. Yehowa ngu ai ga hpe Yesu ntsun ai. Um ndai ah ba "Wa" ngu ai dai hpe Yesu si wa na rai yang nsa hti wa na rai yang dai chyum laika kaw shi nsa hti wa ai shaloi "Wa" "Sumsing lamu na Wa Karai Kasang" nga. Kyu hpyi sharin ai kaw mung dai tsun ai. Anhte wa mung Wa Karai Kasang nga chye tsun taw ai wa mau hpa she re gaw. Kaga amyu ni Wa Karai Kasang nnga ai. Karai Kasang hte shinggyim masha gaw mana maka zat nbung ai gaw. Shi a power mung nbung ai, Karai Kasang hte masha gaw shani dat jang hkat wa ai baw re masha gaw. "Oh Karai Kasang hpe wa me katsa daw la mayu wa ai Jinghpaw ni yubak lu na lu" nga tsun ma ai. (Myen hku tsun ai hpe ga gale da ai) Masha ni dai hku she hkrit si nga. Anhte gaw Karai Kasang gaw anhte a mayu rai nga, Adam hpe num jaw ai gaw Karai Kasang rai nga. (Mani ai nsen) E dai majaw ndai e moi Isrelela ni hte raitim ya ndai kaw nna kabrau na matu gaw jep ai tara hte Jinghpaw nat jaw htung bung ai. Chyeju tara gaw ndai sha re Yesu tsun ai mungga dai sha re. Dai hta jan ai kadai mung ntsun shi ai dai rau gaw dai hku hkap la ra ai. Raitim ndai jep ai tara gaw anhte kaw mung nga chyalu re, Yesu rai ndu yang na tara. Anhte mauhpa nan rai nga ai langai mi ndai hpabaw i u gyin mung ngu re nju mung ngu re ndai manang wa nhpye kaw "Dai nye nhpye kaw na hpai hkret naw wa shaw wa rit" nga jang "E nta madu wa shaw shangun nna wa shaw ai re lo" ngu na shaw la ra ai. Akatsi ngu wa manaw yang gaw yawng hpye wa sai yawng hpye. "Kadai mu a ta, dai nhpye wa manaw ai kadai mu ai nhpye hte shan lahkawng sha re kadai mu na hpye shangun ai?" Ya gaw kani gun ai mung masha wa ma kani rim ai pyada wa ma tara agyi wa ma ndai hte marai masum rai jang she mara mai jaw ai. Jinghpaw ni gaw dai shan lahkawng sha rai yang mara jaw sai. Pyada kaga nnga ai shan lahkawng kaw na mang hkang byin sai. "Aga mana gaw jit hti hti nna nmai yup ai le" nga yang "Yu nang mani lam ka-ang kaw jit ji ai". Lam ka-ang kaw jit ji ai gaw masha ni kashawt kataw na rai nga, nmai galaw ai hpe nang sa galaw ai nga ya jit hti hti sai gaw" nga. "Ngai myi e shakrwi tu nna atsawm nmu ai law" nga yang "Nang masha ni hpe myi ngyeng yu ai, masha hpe yu jang atsawm yu ra ai, nang ning rai na myi ngyeng hku yu nna myi shakrwi tu ai rai nga" ngu. Dai majaw anhte Jinghpaw gaw ndai tara hte pyada hte ndai tara wa kaga ga re. Kani rim ai aw kani gun lai ai pyada wa nmu jang maw kade wa re bag kaw gun lai mat wa u hpa nra ai. Pyada wa mu jang she rim ai nmu jang nrim ai. Jinghpaw gaw pyada mu nra ai lu dai gun sai kaw na gaw mara rai sai. Dai gaw jep ai tara ngu ai jep ai tara ngu gaw yi tara grai ja ai. Jinghpaw a jep ai tara le i Isreala ni hte maren sha ja ai. Dai zawn re ai ndai shi a tara wa jep ai tara wa, jep ai tara hta rawng ai tara Jinghpaw kaw mung nga ai. Rai na dai "Wa" nga wa kadai sharin ya ai kun galoi prat kawn chye ai kun. Moi kaw nna prat kaw na gaw "Nga hpaw mungzaw e" Wa Karai Kasang e" nga, "Ba ba wu sa" Wa Karai Kasang e dai hku chye na ai. Dai ga dai wa anhte a Karai Kasang a man e Yesu a man e amat lu ai ga re dai Yesu rai nsharin ya yang chye sai dai. Rai yang gaw ya dumsa ai ngu ai hpe tsun nga. Ndai shaba wawt ai madan ga kaw na la ai ni gaw ga hpe dai hku lawan lawan lawan dai hku tsun ai. Dumsa ga gaw "Hpaw nnga ai hkawp e hkawp matsaw du a ndai ja li la ni a nhku gumgun rai ai shahpung gumgun masha tai ai, matse ningtsi shani e shingbyi lunghkrung tai ai, ru hka shani e kundang ning krau rai ai ja li la ni ja tsen a ma ni e moi kaji kawoi prat ten htawt lu htawt tsang kashin ningjau rawng ai, shahpung gumgun malun rai ai, ningsang panang nawng e". Dai gaw mi na dumsa tune nsen "Aw matsaw du wa mawlan ningtsa du gaw gumhpan matsaw sharat nang shara buwa ninggawn hpe nang shingjang" nga ai gaw ndai kaw na la ai tune. Dai majaw dumsa ga madat nga ai hte "Ndai gaw gara tune hte dumsa nga ai ndai wa lawan na ra ai ndai wa lawan ngut na, ndai wa dumsa ai kaw na nga shan shawng lu sha na" nga chye ai. Dai nga sat ai shani sihtu nmu dik rai sai nga shan gaw nmai sha jan gaw du wa. Nat hpe nga shan jaw nna she "Wo matsaw du wa mulan ningtsang du gumhpan" e mi ya dai dumsa ga kaw rawng ai re e ndai "Matsaw du wa sainu sindum, nuwan ai ma ngam ai hpe e matsaw du wa a n-gup e lup n-gau e tup, hkritung e lut hkri wang e zut apyi ai la apa ai sha" dai hku tsun ai. Shaloi she "E ngai hkringwa e ngai matsaw du wa pyi la pa sha hkritung e lut sha na hkriwang e zut la na e gaw moi ka-ang hpan shingra mi hkum nga e, ngai lu e la sinwa sha sangai" nga jang she "Gai gai gai dai shan garan manu" nga. Dai gaw nat wa naw tsun ai "Ngai pyi e la sai pa e sha sai lu e la sinwa sha sai" nga jang she ndai daini sat ai mana hkying katsat kaw na dumsa ai ya daini hkying masum hta she nga hpe sat ai. Bai shadu nga jang gaw hkying manga kru shana de jan du sai, nga shan nlu sha ai. Jum majap hte kahtawk sha. Dai kaw na gaw hkying matsat jahku shana de wo de rai jang gaw hpa gaw hpa "Ndai gaw pu re ndai gaw hpabaw shan re ndai gaw bawnu re ndai gaw sin shan re ndai gaw hpabaw shan re hpabaw shan re" nga matep gaw, nat jaw poi sa yang ka gun ra ai. Dai she grai marim ai hkinjawng langai mi nga ai da. Nta madu wa shannu ni a kawa nat jaw poi de na nat jawng ai de na wa ai. Shi a ka nhtu ka kaw shan makai ni hpring hkra la wa ai. Yan yu nna she shan tawng loi kaba kaba re sau rawng ai rai jang she "Ndai nan nu ni nmai sha ai hpan re" ngu. "Ndai mung nmai law ma ni nmai sha ai baw" nga dan rai na makai sumpum gaw ma wa nga ai. Nang de gaw grau law wa "Ndai mung nmai sha nga" jang she nta madu jan nbang de pru nna she "E ndai kahtawng bu ni e hparai annu ni kawa hpe gaw nmai sha ai baw hkrai hkrai jaw dat mani e" ngu jang she "Maw le dai langai lawm nga lo mai sha ai" nga. Dai majaw nat jaw prat na gaw mani hpa ni grai law ai. Dai dumsa wa gaw dai hte, nat jaw ai majun, hkungga majun rai na ndai shan jaw sha ai ladat dai, dai hte chye jang gaw hkying hkum shi mali daram dumsa ra ai. Hkying hkum shi mali daram dumsa ai ngu ai gaw shae-ne-laik ai rai nga. Shae-ne-laik ai e udi langai mi manit sumshi daram dumsa ra ai. Dai udi langai sha re udi grai nga ai raitim ndumsa jang nbaw lu ai yaw moi na ni gaw. Dumsa ra ai, ndai udi ga mat, ga mat shangun mayu jang udi ga ging hkra re swel-chet puk-ma hte kamyet ra ai. Dai swel-chet dai nlu tin mara jang gaw nang udi e she nang hpe dang jang gaw nang dumsa wa mahtang wo na madu jan si na kun, na kasha magam si na kun, htaw nga na nga wula nhkun de di hkrat si na kun grai hkrit ra ai. Dai re majaw ndai u hpe rai rai, udi hpe rai rai, nga jahkraw hpe rai rai e penalty jaw ai shaloi dang hkra dumsa ra ai. Dai nkau mi dumsa yu nna she ndang ai le rai sam ai dumsa ngut ai hte amyu myu byin jang ndumsa mat ai grai nga ai. Nat hpe ndara jin ai le, puk-ma atsawm nchye ai le, tara kanu shi e shi hpe swel-chet swel cha na puk-ma wa nlu tam jang dai hku udi gaw gara hku tim ga mat ra sana hku chyu chyu dumsa, ga mat ra sana hku chyu chyu dumsa, jahtum e mi tsun ai nga kanu nam kaw na nta de dun wa ai. Nga shazai mani sha shawng de marai sumshi hpang de e lagaw langai mi kaw marai mali li daru wa htim wa re dun wa ai. Ya dai hpawt mana tup dumsa wa yawng shi hpe maumwi ni yawng hkai dan kau sai. Ngai wa mu ai nsen rim na wa nga yang wa mu ai dai dumsa wa "Kumboi" wa ngu ai re. Dumsa grai kung ai shi. "Marai langai sha dun mu law" nga "E mani grai lak wa ai lo" nga yang "Mani she lak ai mana yawng brib kau sayang me" nga. Kaja wa dumsa dai hku tsun jang sumri langai mi shakap na wo wudang de woi sa wa "Kawk kawk kawk" rai na hkan nang mat wa hkra e. Dai nga kanu ni dumsa ga chye na ai ni myi prwi si pru wa ai. Dumsa wa hpe ndang nna le shi mung grai ning dang yu ai hku rai nga raitim ndang ai. Shi gaw puk-ma amyu myu hte soi, puk-ma amyu myu hte soi shi gaw si ra na hku chyu chyu dum sa. Shaloi shi ndang tsun mat jang gaw hkrap ai le hkrap jang gaw lata sharawt sai rai nga. "E rai sai law e dumsa wa nang chye ai hku rai sai, ngai kaga mi myit npyaw nrai sana" nga dai hku. Hka ya wo ra dumsa kaji ni a lam gaw kadun sha re mung nga ai. Kadun sha re ai ngu gaw "Nam pum" ngu ai, yi de na wa shan makai ni, salum makai ni nat jaw nta de na la wa ai, lam kaw nam pum rawt ai ngu ai. Wa sha dat ai hte kan ju machyi wa jang htawra sihtu makai kaw na loimi bang, wo ra salum kaw na loi bang, wo ra shan kaw na loimi bang majaw di nna "E nampum namhka ni e lu mayu sha mayu kai lang mata ni e le nchyang lam hku wat ang ang kaw n-gup sa mahka rai sa hkap mu lo" nga na "Hpung" kabai dat. Dai kadun sha re ngai mung chye ai dai gaw. E jahkring mi rai yang kan gaw zim nga mat wa. Dai gaw nampum toi ai kaw na. Rai na ndai hkundu jan ngu ai sunghkra nang Mindone Min jan tai ai. Dai she dai maumwi dai nanhte na sai. Dai Mindone Min jan tai rai hpang e gaw nta de bai wa le nawng gam kaw nawngbu layang kaw nawng gam nawng ngu ai nga ai dai kaw wa nga nna hpyen lahkawn nna Mindone Min hpe bai sa gasat na hkyen ai. Inwa de nlu sa ai dai shaloi ndai kasha langai lawm wa ai e Mindone Min a kasha. Dai wa gaw ndai magwi jawn nna hka nawng rap ai shaloi wo hka nawng kaw magwi du hkra lut ai nhkun nga ai dai kaw lup si mat ai. Kanau Sunghka Nang gaw kan hkyeng byin ai shaloi wa shan sha shut nna si mat ai. Dai shan nu si ai hpang Sunghka ni nta de numla tai nna shaba lap kaw wa dan ai majaw dai shan nu hpe jaw ai. Shan nu hpe jaw ai. Dai hpe dumsa ai gaw Mindone Min prat kaw nga jang gaw nna shi ai. Mindone Min prat kaw na, e rai yang she ndai de dumsa ai timing tune wa yawng bung ai. Dai mauhpa langai mi ngai gaw htaw de na rim yu, le de na rim yu rai dai hku rim mahkawng yu rai shi hpe dumsa tune gaw "E wo jau aw jau ja hkun tu jan gumhpraw ja hkun du wap nawngbu layang e nga nawng gam layang hkring dat nawngbu layang e htawng nawng gam layang e rawng aw ja jau hkun tu jan gumhpraw jau hkun tu jan e nawngbu layang ningrawt nawng gam layang ninghtawt ding chyawm me bum lamum shingrap kadan shinghkang latsa shinggawp e chyawm e nang shagawng wa ninghkai bum e wa du rit, wo wai hpaw jau jau hkun du jan gumhpraw jauhkun du wa ndai shagawng wa ninghkai e chyawm e wagaw pyen hpa ningwaw hkawng rang pyen hpa ningpyaw wunjawng hpraw bumlang wa shagawng wa pru rit, wo bumlang wa shagawng kaw njawng magaw pyen hpa ningwaw e hkawng rang pyen hpa ningpyaw ai njawm htaw bum tawn sahpu wa du rit, bumhtawn sahpu kaw ning jawm me gaw wugaw pyen ningwaw hkawng rang pyen ningpyaw ai le ndai ja ningsang ni jawnglu jawng hkam ni a wun bundawg e jadawng sa lung gumhpraw dawn sa dung rit". "Ja wun hpundaw" ngu gaw du ni a nta ndaw, ndai du ni a nta ndaw kaw na "Tawn" ngu ai gaw wo ra hkaw hkam ni dung ai lahkum. Dai hte bung ai hku nat ra galaw da ai "Ja dawn sa dung gumhpraw dung sa lung rit". Dai kaw dung "Ja laraw mung raw" hkyepdin raw shangun ai lu ja lachyawp mung ja gup chyawp mung yawng raw rai na dai kaw dung u nga na shi mung lahkum kaw ndung ai dumsa wa mung, le ga kaw hpungki naw na zawn rai na ndai hku lagaw lakai kau nna lahpaw kaw n-gu bang la rai na dai hku dung ai. "Aw ja jauhkun du jan gumhpraw jau hkun du wa le nawngbu layang e rawng nawng gam layang e htawng" nga e dai hku shaga la u shan jaw sha ngut sai e rai na dumsa ngut sa nga jang "Aw ja jauhkun du jan gumhpraw jau hkun du jan nang jawun hpungdawng e chyawm magaw pyen hpa bai ningwaw, hkawng rang pyen hpa ningpyaw njawm htaw bum jawn shahpu e wa du sit, bumtawn sahpu kawn wugaw pyen zawn ningwaw hkawng rang pyen ai zawn ning pyaw nbum lang shagawng wa pru bumlang shagawng gawn ai chyawm me gaw e shagawng wa ninghkai wa du sit shagawng wa ninghkai gawn na gaw le bum ningmun shingrap kadan chying hkang latsa shingkap nawngbu layang e bai wa du nawnggam layang bai wa pru yang e ndai ja ningsang ni hpe e ja jawnghti she wa kang shalawm gumhpraw chyawng hkam she wa kang shagawm na da e hpaw jau" ngut sai. Kadun sha re, ya dai gaw dai gaw ngai lu dumsa ai. Ma kasha si yang mung wo ra shata langai lahkawng re si yang ngai dumsa ai. Raitim dumsa shabrai loi law na re. Dai hkundu jan dumsa ai kaw gaw Miwa gumhpraw rai yang gaw hkoi hkying mi manga tsa rai yang lu ai. Myen gumhpraw kade ang na kun. E mang pru poi ngai gaw dumsa nre majaw manu law la ai le. Ya hpabaw naw tsun ra ta. Mi tsun ai hkan na hpabaw naw ra, ngai i gaw majoi tsun kahtap bang wa rai ngai lu. Hpa nchye tsun wa jang gaw njaw ai mung tsunn wa re lu dai nanhte shajaw la na matu re. (Mani nsen) Ngai Miwa mung hkan e shanhte taik-pu ni galaw da ai shanhte nat jaw nta ni gaw taik-pu ni. Dai kaw hkat bung lu ai, nhku ting hkat bung wanhkut hkrai htep. Dai kaw nsen rim jahta lawm ai koi hkat bung bran ai wa nang tsang ai wa deng ka-aw she ka-aw ka-aw. Shanhte wa mat ngai hkrai laika dai ka na ngu wa aga hkum ni machyi makaw nga makret chyu makret makret chyu makret. Laiza de bai yu wa. Laiza kaw gaw kani mung nmai lu ai nga rai jang gaw hka shang de bai lung nna nat jaw poi wa tam nna dai hkan E nat jaw dumsa ni hkat bung lu ai nhkut mawng ai kaw bai wa dung la nna lahkawng masum ya wa shabran la nna bai yu wa. Hpang jahtum e ngai nlu lung mat wa sa nga jang e kani dawn kau ra ai. Dai nhkut wa grai pyin ai. Shanhte gaw gawk ting tup kani hkut hkrai di da ai. Yawng lu ai gaw yawng lu ai shaloi shanhte yawng lu shamawng dat ai nhkut hte rai na kani mung grai bran lawm yu sai. Nga ai mung nat jaw poi hta gaw dingye mung daini nat jaw hpang ai rai yang ngut ai shani she dingye mai ye ai. Hpami atsip tsip hpami atsip atsip dai re kaw dan re kaw nga lawm. Malut mayen gaw prat da ma ai hte e hka gaw madit da ma ai hte rai shanhte kaw na hpaji lu la ra jang gaw ya nanhte chyawm me lahkum kaw sa dung na sa madat nga ngai lahkum nlu dung ai. Machyi kawa ai jigrawng kawa ai wo nta shinggan kaw ket set galai nga ra ai. Ma ni hpe woi ai ma ni gaw shani e yup ten rai ndu yang gaw shanhte ja ai lu ya ahkyak ten rai jang gaw ngai e nan bai rai ra sai nsen rim. Rai jang she bumga hkan nga jang gaw batery bang la nna Miwa mung kaw nga jang chyawm asinpye ai ndai anhte ndai ga de gaw batery bang la na shara nnga. Dat hke sha gaw ka-ang hkup she rawng sai gaw bai bang bai bang rai nsen gaw nhpring bai la hkrat wa yang gaw ya ndai Dan Hkawng Awng kaw na chyawm me nsen pyi naw ngoi nga. Ngai tawn da ai gaw nsen ngoi sai kun ngoi sai kun nchye sai. Shi gaw wan nhpring ai hte rim jang gaw nsen gaw mat mat ai. Dai nang de anhte gaw bungli gaw grai kaba ai hku galaw anhte yawng dai galaw na matu e grai ahkyak ai hku gaw ndi da. Rai na gumhpraw budget yak, yak ai sha n-ga, "Nat kau sayang me nat a lam bai jahta ai" nga na nkau mi bai matsa ai katut. Tim ya gaw hpung sara ni mung nkau mi gaw grai chye na wa sai. Dai hpawt dai kaw hpung up langai mi hte nang de shang wa ai, "Wa mat ma sani mawdaw la mat sai i" "Um wa sai". Ngai hte hkying hkum mi dang kawut dat ai ndi nda rai she pru wa mawt sai nat jaw nang nna. Lam hkawm pyi nding ai pru mat wa sai. "Hkai mi nga dingwa mi rai nta dingla nang" she nnga mat wa sadawng. (Mawdaw cycle nsen). Ya hpa nsan mayu ai i? Gasan: Kani ngu ai moi myen ni Afaganistan kaw na jashawn wa ai nga dai hku na du hpang ai nga re kun? Mahtai: Dai ni mung she nrai na i. Wo ashe anhte kaw ya laika buk ndai nre, ndai kaw rawng na re dai kaw e anhte kani hpe htaw jan ga de na tsi hkrung tsi wa la ai kaw atum lawm hkrat wa ai. Dai she dai tsi hkrung tsi wa sha yang she nau nbran hkraw ai da. "E ma ni na tsi nau nreng sam ai law" ngu bai tsun yang she "Dai lahpaw chyawm ahpu yu mu" nga na ahpu yu yang she dai kani tum makai da ai makai chyi sha law ai mu ai da. E dai hpe hkai nna ndai e dai mang sin ai ni "Hkat bung" ngu ai gaw maren sha achyaw la nna maren sha "Maw nang n-gup mi" lahkat rai langai mi kaw law jang dai wa nang wa na nlaw jang mung nbran ai. Dai re majaw hkap la ai wa dai shi a pa-ma-na dai wa yawng bung ai hku. Yawng nau law wa ai rai jang loi bai mahti la "Hkat bung" ngu ai. Dai yawng gaw dinggai ni mung a tik tik a tik tik, mang sin ai ni mung hpang shani mang hpai lup kau ai hpang mung mang naw sin mayu wo kaga gumgai langai hpe gayet sat na sin na hku di. (Mani nsen) Gasan: Wulawn nga gaw hpabaw hpe nga ai rai kun? Mahtai: Wupra nga gaw kasha nhkrat shi ai, wulawn nga ai gaw ala rai nna num nla shi ai le. Nga shabrang nga ai rai nga. (Mani nsen) Shi gaw rung ndai ram sha mai galu ai, ndai jan ga de lung yang dai kaw chyinghka kaw rung dau ai. Dai grai kaba ai dai nmai jaw ai. Dai majaw e matsaw hkungga dawng shang hkungga ngu ai nang kaw sha du ai. Dai gaw chyinghka grai gyip ai rung kaw dau ai. Dai majaw matsaw de jaw ai nga gaw ndai ram rung ndai ram. Wulawn nga lak ai le majoi gum tsat hkawm wa ai. Wo ra "Lawze kasha a gat sa sharawng nga". Nang de gaw nnga ai le lawze gaw Sammung hkan e grai nga ai Miwa mung de grai nga ai. Jahpawt kaw na gumtsat she gumtsat gat sa gat sa hpa mung n-gun, kanu gaw lit gun nna sa. Lawze kasha gaw hpa n-gun na gumtsat sa, gat sa mari bai wa de mung shi gaw hpa n-gun. "Lawze kasha gat sa sharawng nga" hpa yaw shada lam hpa nnga ai akyu hpa nnga majoi gat sa gat wa re lawze kasha a gat sa sharawng ngu dai. Gasan: Wulawn sha i nchye ai gaw? Madoi chyu htu kanu nga jang gaw nga kasha hkrat sai. Kade lak htak hta i nga jang she e Hugawng daban du nun a prat hta ru hkun jan nga kanu a lakhtak e Hugawng dabang du nawn a prat hta shanhte ga shaka tawn da ai dai yen a prat hta re hku rai nga. Dai magwi wa gaw grai zen ai. "Umh ngai gaw si gaw n-gwi ai mailung garawt na" ngu ai da. Shing rai ya daini gaw mai lung garawt ra ai. Gumra mung "Ka shagun myit kade raitim gun na" ngu da. Dai kawn ngam ai ni gaw ka gun n-gwi wa, nga mung n-gwi rai yang gaw sat mi nga. Dai majaw "Nanhte a kaji wa ga shaka tawn da ai majaw nang hpe sat hkyen ai re" nga na dai hku. Dai hku dara ra ai hku rai nga. Dai gaw shana hkying shi, shi langai shi lahkawng hkan hkying langai hkan dai dara ai. E hkying lahkawng hkan gaw dumsa ai hkring sai. Dai kaw na gaw hkat bung lu la na gaw hkying masum hkan e yup mat wa ai jahpawt hkying kru hta bai rawt ra sai. Hkying kru nga yang jahpawt matsat daram kaw na bai dumsa ai hkying masum daram hta she dumsa ai lam yawng ngut ai. Dai kawn hkang hpoi ngu ai e hkang hpoi, ndai gaw lannyi nga ai rai nga ya ndai laika ni pru wa na ndai ni ashe wa jang anhte grai chye na wa na madai. Ndai shanhte lanyi ai ndai gaw hkang hpoi ngu ai anhte kaw e ndai Hindu ni hte anhte gaw shaning hkying masum ning daram anhte rau pawng nga ai. Dai majaw ndai Hindu kaw na gaw Buddha ni gaw dai kaw na bra ai rai nga. Anhte gaw Buddha myu mi sha mu ai raitim Buddha mung grai law ai. Ndai dai Hindu line Buddha line dai mung anhte kaw e naw kyem ai hku rai nga. Dai hku nna ndai Nik Ban nga ai Nik Ban sa ai lam e dai hkang hpoi ngu dai. Ndai kaw lanyi ai ngu gaw num nnan hpe mahkawn ai num nnan hpe shakawn ai. Num nnan hpe shatsawm ai jahpraw ai mahkawn ai dai. "Aw aw aw moi ka-ang ga wa ningnan ring yang law e nga ai moi shingtai ga e layang wa ningnan shingyang law e nga aw aw majoi gaw bum tawn wa ningnan prat yang law e nga aw aw aw shingra gaw bum tawn wa ningnan wa nga yang law e nga aw aw aw shinggyim e masha ni gaw law e nga aw aw aw sagat gaw hpun dan wa nlu nna law e nga, aw aw aw madin e sinwa wa n-gun nna law e nga, aw aw aw katsing shat hkrai sha na nga ma ai da law e nga. Aw aw aw galang e ninghkau wa hkrai la nna nga ma ai da law shinggyim sha ni yawng lapyi ai da law e nga, masha sha ni yawng lasi ma ai da law e nga". Gai ya shi hpabaw hkyen ai i nga yang hka wa la mayu nga ai hka wa la mayu ai. Dai num langi wa ai shaloi gaw dai ni. Ya mi dai kaw e shi ga loimi tsun shut nga ai wo ra. Ya ngai langi sara ni hpe mung ngai gram ya nan nga nga wa ai re lu ya gaw. Hpa tsun mayu ai ngu hpe ngai chye na ai shanhte gaw hkrup ai mi shawng tsun mat wa jang gaw zaik nnga ai shanhte na, bai gram ai ngu mung nnga. Wo ra laika kaw gaw bai byeng gram ai tsi nga ai shanhte gaw dai hku bai byeng gram ai tsi nnga, dai hku shang mat sai. Dai kaw e dung ngang majan ngu ai shana de hkying kru kawn dung wa yang hpawt de hkring matsat du hkra dung ra ai. Dai dung ngang majan ngu dai hpe. "Aw aw aw dung ngang majan naw ginla ga law e nga, sanga htoi mazik gindung ngang majan naw ginla ga law e nga, aw aw sanga htoi majan naw shaga ga law e nga". Sanga htoi ngu gaw shata kru hpun lakung langai mi kaw sha dai kaw dung nna woi amyu re shi gaw. E dai kaw dung shata kru dung nna she shi lata sha mata, nang kaw bai jum hpun kaw mata, lata mata rai rai na ndai magup ni lata ni gaw anhtoi ahpa rai mat wa. Dai majaw shi hpe sanga ngu rai nga woi sanga ngu ai. Dai shi dung nga ai hpun dai daw tim mung dai hku sha hprawng mung nhprawng. Dai wa shata kru dung lu ai majaw shi hpe e ndai jaiwa ni lu dung na sitting power shaga ai shaloi mying hpe e mying hkawt sanga htoi majan ngu tsun ai rai nga. Sanga htoi majan ngu, tsit din dung ngang nga gaw ndai ka le ndai daram re ndai daram ram re shat bang ai shat makai kai bang ai jut mali hte re. Dai kaw na gaw shat hpring hkra bang da jang gaw galau dat tim ngalau ai gaw. Kade kanga tim n-galau ai hpa majaw nga yang shi gaw ntsa da lawu de da maren sha rai nga. Rai jang she dai kaw rai hpa rai rai hpring hkra bang da jang gaw ngalau ai. Dai majaw ndai dung nga na matu "Tsit gindung ngang majan naw ginla ga law e" nga. Dai kaw na she yup nga majan shabawn na nga htaw yup nga majan gara kaw shabawn dat ai i nga yang gaw chyawng yup ngu ai machyawng ngu ai jahku ning chyawng yup ai da. Mi nang kaw mung chyawng tu ai machyawng, machyawng kata de tu ai machyawng gaw ndai ram ram law ai gaw. Mali manga shi dan rai chyawm nna tu ai. Dai wa jahku ning nprut mat ai. Dai kaw namlap ni hkrat bang hkrat bang ga gaw bawng bawng rai taw nga sa ahkrai yu yang dai baw rai nga. Jahku ning rai sai na wa jang kalang mi bai prut wa. E dai chyawng yup yup ai ngu ai machyawng chyawng yup jahku ning ting chyawng yup ai. Dai majaw shi hpe gaw gara kaw shabawn kau ai i nga yang she htaw tsap kaw tsap bru wa ngu ai tsap kaw shabawn kau ai. Tsap gaw shana jan du wa ai hte tam sha hkawm sai hkainu ni lagu daw sha hkawm. Shani gaw shani tup yup taw nga tsap hpan sharaw hpan yawng dai hku sha re. E shani gaw yup nga ai kanang nsa ai shana gaw abram sha hkawm ai. Moi la langai mi she nam hkawm ai she sharaw langai mi shat sha hkru nna yup taw nga galau taw nga. Ndai hkan pyi jinu atsit hkrai mang mang rai manam mung manam wo shi sha da ai wa lapran hkan na shan ni yat rai manam jinu she dun nga. "Ga sharaw ndai gaw gara hku rai si ai rai kun na" ngu na she nhtu wa shaw la nna she "Ndai kawng dan kawng sha gaw krawk la na re" ngu na dai kawng krawk la na matu "Hkawk hkawk" di yang she kalang kahtam yang ndum shi ai da. Lahkawng lang nga yang she "Woh" nga ntsa de lung mat wa. Nam de pyen mat wa gara de hkrat mat wa ai mung nchye sai. Kade yup ai ngu ai shi wa kaw lahkawng lang sa kahtam yang she dum ai. Sharaw ngu ai dai ni gaw shani yup ai, tsap ma shani gaw yup chyu yup yup chyu yup shana rai jang gaw abram hkawm. Dai majaw dai tsap kaw e dai kaw wa shingbyi na matu dai kaw na gaw yup nga majan shabawn sai. Maru majan shangun sai e dai kaw na wo de na manawn tung pyaw nai majan ngu ai tune majan hpe bai shaga. Dai ni yawng shaga jahkum na wa kau na hte wa kau rai sai nga jang she langi hpang wa ai gaw. Dai majaw dai langi ai ni gaw shana tup yup nga ai mung nmu ai. Dai kaw ndung lawm ai ni majoi jahkring jahkra madat ai ni gaw hkring mi yang nhkam lu sai yup mayu wa. Yahte ting hkungran poi zau raitim dai kaw dung ai ni gaw shanhte hpawt de du hkra. Ya dai kaw e ngi tsun re ndai ashe kaw e langi ga hta shi tsun re ndai e mali hka nu wa lwi taw nga ai da. Mali hka nu wa lwi taw nga. Shi hpe ngoi na matu ndai pau lat ai ngu ai ngoi na matu hpa di da ai lam nnga ai raitim mung ngoi ai da. Dai mali hka wa lwi jang gaw wu taw nga ai nsen wu taw nga ai. Wo ra nga rung wa mung nga rung wa mung shi kaw lat tawn da ai lam hpa nnga ai raitim kawut dat yang dumba tai nna grai ngoi wa ai. E dai majaw e ya anhte jaiwa langi ni hpe mung "Mana hpabaw rai garu n-ta" ngu na lama san yang e "Hka hpe naw san u". "Nang mana hpabaw rai na ngoi taw ai rai shana tup" ngu yang she e "Nga kasha ni hpe shingjang ai" ngu na tsun na re da. E nga kasha ni hpe shingjang nna garu ai re ngu tsun ai da. Anhte e lama "Mana hparai garu myit ta" lama san ai masha nga yang anhte gaw "Num nnan hpe e shakawn ai lam re" ngu na tsun na lam nga ai da. Dai majaw anhte mung ashe nre ndai ntara ai nre. Shi a shingra tara hte maren anhte tsun ai re. Dai shanhte langi ai shaloi mung "Jahkring sha manang ni e law e nga", jahkring sha manang ni ngu ai gaw akant-atat hte pawng ai ni. Dai ntsun nga sa nga jang pawng lawm mat na hkungran poi ngut ai hte shanhte gaw si ai si dai hku byin wa ai. Numla ni yawng pawng mat dai hku byin dai majaw "Jahkring sha manang ni, jahkring sha manang ni" nga galoi mung warning jaw taw nga. Dai hku warning jaw taw nga ai, ya-yi manang ni nga ai hku rai nga. Dai shana hkungran poi e wo ra numnan hpa ngu ai wedding cake ngu ai gaw anhte kaw na yu la ai rai lit law. U shan ma bang shapre ma bang di na, n-gu ma bang di na num nnan jan shawng hpa ai hpa di dai hpa di dai kaw na hkawt jaw nna wuding duk garan yang na zawn nga "Mayu nga ga i, gu nga yaw, hkri nga yaw" ngu na shachyen ngut ai hte dai ngut ai hte hpa lu ngut ai hte gaw kalang ta dung sai. Langi sara wa mung dung, dai kaw num nnan ni la nnan wa nga yang dung, nnga yang ndung ai. Anhte nu hpe hkungran ai shaloi wa nnga ai. Anhte shawng na nu e ngai gaw magam, manaw gaw ndai nta, nta madu wa ya nnga mat sai. Dan rai hpang bai la ai hpang e nu langai bai la nu si mat ai majaw langai bai la. Dai wa hpe hkungran ai shaloi wa gaw htaw sadung bum de jawng sa lung mat ai. Nwa hkraw jang she num la ya, num la da sai nga jang chyawm gaw grai lawan ai hku bai wa wa ai lu wa mung. Hkungran ai ngu ai gaw mayu nta kaw nna kanu kawa kaw na garan dat ai dai hpe tsun ai. Nang de wa shang ai dai hpe ntsun ai, htaw de dai hkungran ai ngu gaw garan ai ngu ai dai de garan la she yak ai hku nga, ndai de pawng la gaw n-yak ai. Dai majaw dai htawra de garan la ai masha kasha maran kasha re kaw na maran nta na maran nta na family member langai rai nga ai kaw na she ndai hku garan la ai. Dai hpe hkungran ai nga ai. E dinghku ngu ai gaw "Ding" ngu ai gaw hkring ai. Shanhte hkring ai shara ni gaw nta hotel kadai n-gap da ya ai. Nlung ni lunghtawn lungma ni dai zawn re nga ai. Dai kata kaw masha shang ai laru ru yang mung nhkra ai dan re nga ai. "Hku" nga gaw dai nlung gu hku hpe tsun ai. Dan re hku kaba ba nga ai Chihpwi kaw e nang shawng na gawk kaw nan sumshi daram sha nga nga ai. (Shaga hkat taw ai) Dai shanhte gaw maran ni nga wa ai lungpu pyi naw shi daram nga ai. Dai anhte yawng na nga jang gaw htawra de gaw nta kadai n-gap ai. Dai lungpu ni dan re hkan hkrai nga hkrat wa. Dai majaw kadin ai ngu ai, din nga gaw hkring ai. Hku nga ai gaw dai lungpu hku dai majaw dinghku nga dai moi gaw nlung kaw she nga wa ai re majaw dinghku nga ai re. Nta ngu ai gaw ya she lu ai gaw. E dinghku ngu kading ai ngu ai. Jinghpaw ga rai nga kading ai nga gaw. Daini chyawm gaw ndai gaw gan hkring da ga i Aji. Ya ndai chyawm gaw ndai overview rai nga. Ya daini na gaw ndai overview rai sai. Rai yang gaw laga gasi ni gaw ya Aji loi tsun mat tsun mat kaw na dai hku gasi ni langai hpang langai lu la wa na i. Bai na wulawn nga ni e gasi ni ya na zawn hkungran ai nga ni concept hku anhte Jinghpaw gaw hkungran ai nga concept gaw ya tsun ai kaw na tsun tsun re kaw na pru wa ai rai nga. Dai na she dinghku nga. Rai yang gaw ya gara kaw i nga yang anhte ni gaw ndai dakkasu hkan hpa hkan ai shaloi lecture nga yang shi na gabaw hte gabaw hku na sa ai dai hkrang hku na tinang sharin wa ai rai nga. Dai baw dai hku nga ai rai sa kalang lang ndai hku gasan gahtai tsun let ndai hku na mahtang sharin la mat ai mung grai nga ai. Tim gasan ngu ga le Yesu hte shi sape ni hkawm sa let sharin ya ai mung Yesu mung dai hku sharin mat ai le. Gabaw hte seng na daini gaw ndai gabaw hte htawn na re majaw ndai gabaw hte seng ai yawng hte majaw na tsun ai. Dai hku ladat langai mi rai nga. Shing rai tsun let tsun let Yesu mung shi hkawm let ang ai hta hkan na shi ga shadawn ni jaw nna she tsun mat ai. . Language as given: Jinghpaw
Format:		Digitised: no Media: Audio
Identifier:		KK1-1781
Identifier (URI):		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/1781
Language:		Kachin
Language (ISO639):		kac
Rights:		Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Subject:		Kachin language
Subject (ISO639):		kac
Subject (OLAC):		language_documentation
		text_and_corpus_linguistics
Table Of Contents (URI):		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/1781/KK1-1781-A.mp3
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/1781/KK1-1781-A.wav
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/1781/KK1-1781-B.mp3
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/1781/KK1-1781-B.wav
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/1781/KK1-1781-A.eaf
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/1781/KK1-1781-B.eaf
Type (DCMI):		Sound
Type (OLAC):		primary_text
OLAC Info
Archive:		Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC)
Description:		http://www.language-archives.org/archive/paradisec.org.au
GetRecord:		OAI-PMH request for OLAC format
GetRecord:		Pre-generated XML file
OAI Info
OaiIdentifier:		oai:paradisec.org.au:KK1-1781
DateStamp:		2021-07-17
GetRecord:		OAI-PMH request for simple DC format
Search Info
Citation:		Keita Kurabe (compiler); Keita Kurabe (depositor); P. Ja Li (speaker). 2017. Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC).
Terms:		area_Asia country_MM dcmi_Sound iso639_kac olac_language_documentation olac_primary_text olac_text_and_corpus_linguistics
Inferred Metadata
Country:		Myanmar
Area:		Asia